Σύμφωνα με ανακοίνωση
του συνδυασμού,
Διανύουμε μια
περίοδο, στην οποία έχουν δρομολογηθεί διαδικασίες λήψης σημαντικών αποφάσεων
στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων, οι οποίες θα την καθορίσουν με μη
αναστρέψιμο τρόπο για τις επόμενες δεκαετίες. Τα σκουπίδια είναι χρήμα και η
λάθος διαχείρισή τους μας κοστίζει ακόμα περισσότερο σε οικονομικούς και
φυσικούς πόρους. Οι πολιτικές μηδενικών αποβλήτων που εφαρμόζονται εδώ και 20
χρόνια έχουν επιδείξει θεαματικά αποτελέσματα σε όλη την Ευρώπη (Βορρά και
Νότο), καθώς αποδεικνύουν ότι με μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και
κομποστοποίηση μπορούμε να πετύχουμε μέχρι και 80% ανάκτηση υλικών μέχρι το
2020.
Ποιες είναι οι «πληγές» της Πρότασης της Σημερινής δημοτικής
αρχής
Αυτό που αποτελεί κεντρικό πρόβλημα σήμερα είναι το ότι οι
όποιοι σχεδιασμοί υπάρχουν από την σημερινή Δημοτική αρχή, ή
διαμορφώνονται(όπως προκύπτει από την μελέτη σκοπιμότητας και χωροθέτησης),
κινούνται σε μια τέτοια κατεύθυνση που συντηρούν, μεγεθύνουν και αναπαράγουν
πολλά κρίσιμα προβληματικά στοιχεία της υφιστάμενης κατάστασης. Τα κύρια
χαρακτηριστικά της οποίας είναι τα εξής:
η άρνηση της Δημοτικής αρχής για την δρομολόγηση μιας
συμμετοχικής λύσης για την διαχείριση
των απορριμμάτων στο νησί και στην τακτική της να «κρύβει το πρόβλημα κάτω από
το χαλί».
Στην αδυναμία της να υποστηρίξει ουσιαστικές πολιτικές
πρόληψης, μείωσης των απορριμμάτων, διαλογής στην πηγή, ανακύκλωσης
Η συνειδητή επιλογή να διατηρείται το μέγιστο μέρος των
αστικών απορριμμάτων σε σύμμεικτη μορφή και, στη συνέχεια, να οδηγείται σε
κεντρικές, σύνθετες εγκαταστάσεις επεξεργασίας. Κατά κανόνα αυτές οι
εγκαταστάσεις είναι υπερδιαστασιολογημένες, δηλαδή, έχουν μέγεθος που δεν
αντιστοιχεί σε οποιαδήποτε στοιχειωδώς ορθολογική διαχείριση.
και το «κερασάκι στην τούρτα» είναι η σταδιακή εκχώρηση όλων
των δραστηριοτήτων διαχείρισης (από την αποκομιδή, έως και τη διάθεση) σε ιδιωτικά οικονομικά
συμφέροντα, με την παράλληλη υποβάθμιση του δημόσιου - κοινωνικού χαρακτήρα και
κάθε ίχνους κοινωνικού ελέγχου. Μια από τις πιο σοβαρές συνέπειες αυτής της
επιλογής αποτελεί και η αναμενόμενη εκτόξευση του κόστους διαχείρισης και των
δημοτικών τελών.
Τι επιπτώσεις έχουν οι επιλογές
της σημερινής Δημοτικής αρχής στην
κοινωνία της Θήρας
Μια σημαντική πλευρά είναι η περιβαλλοντική. Το πρόβλημα
εντοπίζεται, κυρίως, , στη διατήρηση τεράστιων χώρων ταφής, Για τους λόγους
αυτούς, το υφιστάμενο κυρίαρχο μοντέλο είναι συνυφασμένο με την περιβαλλοντική
υποβάθμιση, στην καλύτερη περίπτωση, ολόκληρων περιοχών, γεγονός που,
δικαιολογημένα, προκαλεί και μια σειρά τοπικών αντιδράσεων.
Η δεύτερη πλευρά είναι η οικονομική. Η υλοποίηση της
συγκεντρωτικής - φιλοεργολαβικής διαχείρισης συνεπάγεται διασπάθιση τεράστιων
δημόσιων πόρων για την κατασκευή των εγκαταστάσεων επεξεργασίας και, ταυτόχρονα, μια υπέρογκη αύξηση,
καλύτερα πολλαπλασιασμό του κόστους διαχείρισης, συνεπώς και των δημοτικών
τελών. Δεν είναι τυχαίο ότι ο τομέας της διαχείρισης αποβλήτων, μαζί με αυτόν
της ενέργειας, αποτελεί προνομιακό πεδίο ενδιαφέροντος της τρόικας.
Η τρίτη πλευρά είναι η κοινωνική. Αυτή συνδέεται με τις
ιδιωτικοποιήσεις, σε όλη την κλίμακα της διαχείρισης (ακόμη και στην
αποκομιδή), με την απώλεια θέσεων εργαζομένων, με την εκχώρηση δημόσιων
υποδομών και του «κοινωνικού πλούτου», που εμπεριέχει αυτό που, απαξιωτικά,
ονομάζουμε «σκουπίδι» και με την απώλεια του κοινωνικού ελέγχου σε έναν ακόμη
κρίσιμο τομέα της καθημερινότητάς μας.
Η προτασή μας
Για πολλά χρόνια, ακόμη και τώρα, η πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση
έδειξε μια χαρακτηριστική αποστροφή στην ενασχόληση με την ουσία του
προβλήματος της διαχείρισης αποβλήτων και στην αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων.
Στον αντίποδα των επιλογών της σημερινής Δημοτικής αρχής, έμείς
συνειδητοποιούμε την ανάγκη για μια άμεση κοινωνική παρέμβαση για την ανεύρεση
της βέλτιστης λύσης στην διαχείριση των απορριμμάτων του νησιού, με συμμετοχή
του πολίτη στη λήψη των αποφάσεων. Εναρμονιζόμαστε στη διαμόρφωση μιας εναλλακτικής αντίληψης
για την κοινωνική διαχείριση των απορριμμάτων, που αποτυπώνεται στην πρόταση
για την αποκεντρωμένη ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων.
Η πρόταση της αποκεντρωμένης ολοκληρωμένης διαχείρισης των
απορριμμάτων στηρίζεται στις βασικές αρχές της εγγύτητας και της μικρής
κλίμακας, που αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση μιας οικονομικής και
φιλοπεριβαλλοντικής διαχείρισης, σε όφελος των πολιτών και της κοινωνίας.
Συνοπτικά:
Υιοθετεί και ενσωματώνει, στην πράξη, τις διεθνείς εμπειρίες
και τις καλές πρακτικές, συμπεριλαμβανομένης και της ιεράρχησης στη διαχείριση,
που εισάγει η οδηγία 2008/98/ΕΕ.
Ικανοποιεί πάγιους (και ανεκπλήρωτους) στόχους όλων των
σχεδιασμών διαχείρισης απορριμμάτων, για μείωση της παραγωγής αποβλήτων και
διαλογή στην πηγή καθαρών ανακυκλώσιμων και βιοαποδομήσιμων υλικών.
Μεταφέρει το κύριο πεδίο των δραστηριοτήτων στο τοπικό
επίπεδο, με σκοπό τη δραστική μείωση της ποσότητας των απορριμμάτων, που έχουν
ανάγκη επεξεργασίας ή τελικής διάθεσης σε χώρους ταφής.
Αποσκοπεί στη μέγιστη δυνατή ανάκτηση υλικών (μέσω της
επαναχρησιμοποίησης, της διαλογής στην πηγή, της ανακύκλωσης και της
κομποστοποίησης) και τη διάχυση των ωφελειών που προκύπτουν στους δήμους και
τους πολίτες.
Χρησιμοποιεί εγκαταστάσεις διαχείρισης μικρής κλίμακας και
απλού μηχανολογικού εξοπλισμού, εύκολα διαχειρίσιμες από τους δήμους,
οικονομικές στην κατασκευή και λειτουργία τους. Εγκαταστάσεις που δεν απαιτούν
τεράστιες μεταφορές απορριμμάτων, είναι προσβάσιμες στους πολίτες και
δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας.
Μειώνει δραστικά τις ανάγκες σε χώρους υγειονομικής ταφής
και διαφοροποιεί το προς ταφή υπόλειμμα, που θα τείνει να έχει χαρακτηριστικά
αδρανούς υλικού.
Στην κλίμακα της ιεράρχησης των σταδίων διαχείρισης των
απορριμμάτων [α) πρόληψη, β) προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, γ)
ανακύκλωση, δ) άλλου είδους ανάκτηση, π.χ. ανάκτηση ενέργειας, και ε) διάθεση]
ρίχνουμε το βάρος στα τρία πρώτα στάδια και υπογραμμίζουμε την ανάγκη
υιοθέτησης της αρχής ότι η μετάβαση σε οποιαδήποτε βαθμίδα της διαχείρισης προϋποθέτει
τη χρήση και την εξάντληση των δυνατοτήτων των προηγούμενων βαθμίδων.
Τελειώνοντας για την χωροθέτηση εγκαταστάσεων επεξεργασίας
μικρής κλίμακας που τυχόν θα απαιτηθούν για την επεξεργασία των ΑΣΑ, πιστεύουμε
ότι θα πρέπει να τηρηθούν τα κριτήρια αποκλεισμού σύμφωνα με το ισχύον
νομοθετικό πλαίσιο χωρίς εξαιρέσεις και χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η ανθρώπινη υγεία και χωρίς να
βλάπτεται το περιβάλλον(αρθρ14 Ν4042).Ιδιαίτερα για την Σαντορίνη προκειμένου
να μην επηρεαστεί δυσμενώς το τοπίο ενδιαφέροντος καλντέρα, υιοθετούμε ως κριτήριο αποκλεισμού χωροθέτησης
μια απόσταση ασφαλείας 500μ από την οριογραμμή καθορισμού της καλντέρας.
Εννοείται ότι θεσμοθετημένοι αρχαιολογικοί χώροι αποκλείονται της χωροθέτησης
εγκαταστάσεων διαχείρισης απορριμμάτων.
Με εκτίμηση, Γεώργιος Α. Χάλαρης, υποψήφιος Δήμαρχος
Σαντορίνης
