η εισήγηση του Περιφερειάρχη στην χθεσινή ( 24.10) 4η Επιτροπή Παρακολούθησης του Ε.Π. Κρήτης και Νήσων Αιγαίου

Τις κρίσιμες συγκυρίες κάτω από τις οποίες πραγματοποιήθηκε χθες (24.10) στη Ρόδο η 4η Επιτροπή Παρακολούθησης του Ε.Π. Κρήτης και Νήσων Αιγαίου επεσήμανε στην αρχική του εισήγηση ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου ο οποίος εξέφρασε την ανησυχία του για τη μείωση των διαθέσιμων πόρων από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις προσπάθειες που πρέπει να καταβληθούν προκειμένου να ολοκληρωθεί το τρέχον πρόγραμμα 2007 – 2013.

Επιπλέον, επικαλούμενος συγκεκριμένα παραδείγματα, όπως το ακτοπλοϊκό και την κατάργηση των ΔΟΥ σε νησιά του Αιγαίου, ο Περιφερειάρχης τόνισε πως «κάποιοι γράφουν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους το Σύνταγμα,  που ρητά ορίζει πως όταν ο νομοθέτης δρα κανονιστικά λαμβάνει υπ’ όψιν του την ιδιαιτερότητα των νησιών».

Αναλυτικά, στην εισήγησή του ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου ανέφερε:

«Ζούμε δύσκολες στιγμές. Υπό τις παρούσες συνθήκες τίθεται σε δοκιμασία και κλονίζεται η συνοχή του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Οι προσπάθειες  που καταβάλει η χώρα μας αλλά και οι άλλες χώρες του Νότου δεν έχουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, και οι προοπτικές για την υπέρβαση της κρίσης είναι δυστυχώς προς το παρόν αμφίβολες.

Σ’ αυτή την περίοδο θα περίμενε κανείς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δείξει έμπρακτα την αλληλεγγύη της στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ενότητας.  Αντ’ αυτού ακούσαμε πριν λίγες μέρες τον επίτροπο Περιφερειακής Ανάπτυξης κ. Hahn  Johannes να μιλά για μείωση του προϋπολογισμού της Ε.Ε. και των διαρθρωτικών ταμείων,  και άρα μείωση των πόρων  και για την επόμενη προγραμματική περίοδο και για  την χώρα μας.

Πώς είναι όμως δυνατόν υπό τις παρούσες και απ’ ότι φαίνεται μελλοντικές συνθήκες με την ολοένα και μεγαλύτερη αύξηση  της ανεργίας να μην λαμβάνουμε πρόνοια για διοχέτευση πόρων στην ανάπτυξη προκειμένου να δημιουργηθούν θέσεις απασχόλησης? 

Τα νησιά  μας αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα και έχουν μεγαλύτερες ανάγκες. Αυτά τα βιώνουμε καθημερινά και δυστυχώς στα πλαίσια της δημοσιονομικής  εξυγίανσης   έχουν μπει στο στόχαστρο ακόμα και ζητήματα όπως η προσπελασιμότητα και η προσβασιμότητα των νησιών μας.

Μπαίνει δηλαδή υπό αίρεση η επαρκής ακτοπλοϊκή εξυπηρέτηση που για τους νησιώτες αποτελεί βασικό παράγοντα επιβίωσης. 

Η σημερινή λοιπόν  συνεδρίαση γίνεται σε μια περίοδο οικονομικής και κοινωνικής κρίσης και σε ένα προβληματικό και απρόβλεπτο περιβάλλον,  με την κοινωνία στα πρόθυρα έκρηξης και κατάρρευσης.

Παρόλα αυτά εμείς πρέπει να αξιολογήσουμε το πρόγραμμα έχοντας ακόμα τρία χρόνια μέχρι την ολοκλήρωση του βρίσκεται πια σε πλήρη εξέλιξη και πρέπει να επικεντρωθούμε στην επιτάχυνση της υλοποίησης και την ποιότητα των έργων που παραδίδουμε για λειτουργία των δράσεων και επενδύσεων που χρηματοδοτούμε.

Να αξιολογήσουμε την μέχρι σήμερα πορεία του σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό, να κάνουμε προτάσεις αναθεώρησης, να δούμε την πρόοδο των ενταγμένων έργων και αν κάποια από αυτά παρουσιάζουν υστερήσεις να προτείνουμε την αντικατάσταση τους με άλλα ώριμα και χρήσιμα έργα.

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν  τα σημερινά δεδομένα  να  κάνουμε και εκτιμήσεις για το μέλλον, περιγράφοντας τις βασικές κατευθύνσεις και προϋποθέσεις αξιοποίησης των πόρων της επόμενης προγραμματικής περιόδου.

Μπορεί επίσης  η σημερινή συνεδρίαση  να είναι και η απαρχή μιας περιόδου ουσιαστικής διαβούλευσης και με τις τοπικές κοινωνίες των νησιών μας.

Κανένα επιχειρησιακό πρόγραμμα και κανένα στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης δεν θα έχει το ποθούμενο  αποτέλεσμα εάν δεν γίνει  κτήμα των  τοπικών  κοινωνιών,  μέσω του διαλόγου και έχοντας, καλύτερη γνώση των υφιστάμενων καταστάσεων των προοπτικών του τόπου αλλά και των αναγκών του,  να προσεγγίσουμε καλύτερα τα αναπτυξιακά ζητήματα.

Να μπορούμε για την επόμενη προγραμματική περίοδο καλύτερα να στοχεύσουμε στην  επίτευξη μιας ανεκτικής και πιο ευέλικτης κοινωνίας, άμεσα συνδεδεμένης με την δημιουργικότητα και την καινοτομία, τον τουρισμό, τον πολιτισμό, το περιβάλλον και γενικότερα με τον παραγωγικό και οικονομικό τομέα.

Πρέπει να κάνουμε τις επιλογές μας εντοπίζοντας τους τομείς κλειδιά  που θα οδηγήσουν τις Περιφέρειες μας  στην ανάπτυξη, στην δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, στην δημιουργία ελπίδας και προοπτικής ιδίως στους νέους.

Για να γίνουν όλα αυτά απαιτούνται μεταρρυθμίσεις και περιορισμό της γραφειοκρατίας που θα κάνουν πιο ελκυστικό το περιβάλλον των νησιών μας για επενδύσεις αφού το κέντρο βάρους για τα επόμενα χρόνια θα μετατοπιστεί  από τα δημόσια έργα και τις  υποδομές στην επιχειρηματικότητα.

Βασιζόμαστε λοιπόν περισσότερο στην κινητοποίηση του επιχειρηματικού κόσμου, από τον οποίον προσδοκούμε την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.  

Σχετικά με την πορεία του Επιχειρησιακού Προγράμματος Κρήτης και Νήσων Αιγαίου 2007-2013, που είναι και το κύριο θέμα μας.

Το Πρόγραμμα έχει συνολικό προϋπολογισμό 1,14 δις €, που κατά Περιφέρεια κατανέμονται ως εξής:

497,6 εκ. €    στην Περιφέρεια Κρήτης

362,4 εκ. €   στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου και

280 εκ. €   στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου

Συνολικά και για τις 3 Περιφέρειες μέχρι σήμερα:

Έχουν ενταχθεί έργα προϋπολογισμού  1,7 δις €, δημιουργώντας συνολική υπερδέσμευση της τάξης του   46,3%

Έχουν αναληφθεί νομικές δεσμεύσεις προϋπολογισμού 1 δις €, καλύπτοντας το 88,5% των συνολικών δεσμεύσεων του Προγράμματος

Έχουν πραγματοποιηθεί πληρωμές ποσού 507,8 εκ. € και το ποσοστό απορρόφησης έχει φτάσει στο 44,5%

Η εικόνα αυτή του Προγράμματος είναι αρκετά ικανοποιητική, δεδομένου ότι η απορρόφηση ξεπερνά τόσο το μέσο όρο του ΕΣΠΑ (38%), όσο και το μέσο όρο απορρόφησης των Περιφερειακών Προγραμμάτων (41%).

Θα πρέπει στο σημείο αυτό να τονίσω ότι η επιτάχυνση της υλοποίησης επιβάλλεται και από το γεγονός ότι η πρόοδος του ΕΣΠΑ έχει συνδεθεί και με τους στόχους του Μνημονίου Οικονομικής και Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής της χώρας μας, οι οποίοι έχουν επιμεριστεί και στα Επιχειρησιακά Προγράμματα.

Για να πετύχουμε τους στόχους αυτούς, όπως θα διαπιστώσετε στη συνέχεια και από τις εισηγήσεις, απαιτείται ακόμη μεγάλη προσπάθεια.

Πρόσφατα εγκρίναμε την αναθεώρηση του Προγράμματος με την ανακατανομή πόρων ανάμεσα στους Άξονες Προτεραιότητας, καλύπτοντας πρωτίστως την υπερδέσμευση στους Άξονες της Ψηφιακής Σύγκλισης και Επιχειρηματικότητας.

Βασικός γνώμονας της αναθεώρησης ήταν από τη μια το οικονομικό περιβάλλον στο οποίο είναι υποχρεωμένη να λειτουργεί η χώρα και ο περιορισμός των επιπτώσεων της κρίσης μέσω της στήριξης της επιχειρηματικότητας και της ανταγωνιστικότητας και από την άλλη η ανάγκη για επίσπευση της υλοποίησης του Προγράμματος. Το αναθεωρημένο Πρόγραμμα έχει σταλεί προς έγκριση στις Υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ειδικότερα στο κομμάτι του Προγράμματος που αφορά το Νότιο Αιγαίο, μέχρι σήμερα έχουμε εντάξει έργα συνολικού προϋπολογισμού    561,2 εκ. €

Έχουμε νομικές δεσμεύσεις που φτάνουν στα   451 εκ. € και

Οι δαπάνες ανέρχονται σε 221 εκ. € με το ποσοστό απορρόφησης να φτάνει σε  78,9%. 

Πέρα βέβαια από την εικόνα που δείχνουν οι αριθμοί και από τα στατιστικά στοιχεία που εξακολουθούν να κατατάσσουν το Νότιο Αιγαίο στις πιο αναπτυγμένες Περιφέρειες τις Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι γνωστά σε όλους τα προβλήματα και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα νησιά μας, που η κρίση τα έκανε ακόμη εντονότερα.

Τα προβλήματα στις μεταφορές και την επικοινωνία των νησιών μεταξύ τους και με το κέντρο, οι ενδοπεριφερειακές ανισότητες, οι ελλείψεις σε υποδομές που εξακολουθούν να υπάρχουν, ιδιαίτερα στα μικρά νησιά.

Έτσι στις πρώτες προτάσεις που καταθέσαμε πριν από λίγες μέρες για τη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020, επισημάναμε για μια ακόμη φορά την ανάγκη για ιδιαίτερη αντιμετώπιση της περιοχής μας και για εφαρμογή νησιωτικής πολιτικής, ανεξάρτητα από τους δείκτες του κατά κεφαλήν εισοδήματος.

Στόχος μας στη νέα προγραμματική περίοδο είναι να αξιοποιήσουμε αποτελεσματικά τους περιορισμένους - σε σχέση με τις προηγούμενες περιόδους- πόρους που θα μας διατεθούν, για την ισόρροπη ανάπτυξή των νησιών μας, την αναστροφή της ύφεσης στην οικονομία μας, τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, την άρση των ανισοτήτων.

Η περίοδος της κατάρτισης και διαπραγμάτευσης του νέου μας Προγράμματος θα είναι μακρά και η συμβολή όλων είναι όχι μόνο χρήσιμη αλλά και απαραίτητη.