Σύμφωνα με μέρος της ομιλίας του Υπουργού,
«Κυρίες και κύριοι, σας ευχαριστώ για την τιμητική πρόσκληση
να απευθύνω χαιρετισμό σε αυτή τη σημαντική εκδήλωση που διοργανώνεται από το
Alba College – που έχει ήδη κατακτήσει δίκαια μια αξιόπιστη και ποιοτική
παρουσία στον εκπαιδευτικό χάρτη της χώρας μας - και τη Citibank.
Σας συγχαίρω για την ερευνητική πρωτοβουλία σας «Youth
Employability in Greece Initiative», τα αποτελέσματα της οποίας θα αξιοποιηθούν
και απο το υπουργείο Εργασίας.
Θα τολμούσα να πω ότι η θεματολογία της σημερινής ημερίδας
είναι κάτι πολύ περισσότερο από απλώς επίκαιρη ή ενδιαφέρουσα.
Η ανεργία των νέων ή – για να το ορίσουμε ακριβέστερα - το
ευρύτερο πρόβλημα της νεανικής απασχόλησης στην Ελλάδα, συνιστά ένα μεγάλο
ζήτημα που βρίσκεται στην «καρδιά» του ελληνικού προβλήματος.
Ένα ζήτημα με πολλές και κρίσιμες διαστάσεις και
προεκτάσεις. Κοινωνικές και ψυχολογικές, οικονομικές και αναπτυξιακές.
Είναι κοινωνικό πρόβλημα, γιατί η παρατεταμένη απουσία των
νέων από την εργασία, δοκιμάζει την κοινωνική συνοχή και αναδύει φαινόμενα περιθωριοποίησης και απομονωτισμού.
Είναι οικονομικό και αναπτυξιακό πρόβλημα, διότι οι νέοι
αποτελούν μια μεγάλη αναξιοποίητη δεξαμενή εργατικού δυναμικού και ο
παραγωγικός ιστός της οικονομίας στερείται των ικανοτήτων, των νέων ιδεών και
της δημιουργικότητας του πιο δυναμικού τμήματος του πληθυσμού.
Οι αντίστοιχες απώλειες για την Ελλάδα προσεγγίζουν το 2%
του ΑΕΠ.
Το
μέγεθος της νεανικής ανεργίας είναι εκρηκτικό. Έχει ξεπεράσει προ πολλού τα
όρια του συναγερμού. Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι:
Η
ανεργία των νέων 15-24 ετών έχει υπερβεί το 60%, ενώ της ηλικιακής ομάδας 25-34
ετών έχει προσεγγίσει το 37%.
Ακόμη
δυσμενέστερη είναι η εικόνα για τις άνεργες γυναίκες αυτών των ηλικιακών
ομάδων.
Επιπλέον,
σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ,
το
43% περίπου των νέων αποκτά την πρώτη του εργασία τουλάχιστον τρία χρόνια μετά
την ολοκλήρωση των σπουδών τους,
ενώ
ο μέσος χρόνος μετάβασης στην πρώτη σημαντική εργασία φτάνει στους 36,6 μήνες.
Ωστόσο,
πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι το πρόβλημα της νεανικής απασχόλησης δεν είναι
νέο. Προϋπήρχε της κρίσης.
Πράγματι,
ακόμη και σε περιόδους μεγάλης οικονομικής μεγέθυνσης τα ποσοστά ανεργίας των
νέων ήταν υπερδιπλάσια του ενήλικου πληθυσμού. Από την άλλη, ο χρόνος μετάβασης
των νέων από την εκπαίδευση στην εργασία ήταν και παλαιότερα και σήμερα πολύ
μεγαλύτερος από τον κοινοτικό μέσο όρο.
Με
λίγα λόγια, το πρόβλημα ήταν από παλιά εδώ.
Αυτό σημαίνει ότι πρόκειται κατά βάση για διαρθρωτικό,
δομικό ζήτημα της ελληνικής αγοράς εργασίας. Και το οποίο επιδεινώθηκε κατά τη
διάρκεια της πενταετούς ύφεσης που βυθίστηκε η οικονομία.
Συνεπώς, η αντιμετώπιση του ζητήματος δεν μπορεί να γίνει
μόνο με μέτρα και παρεμβάσεις «ειδικά για την κρίση».
Αντίθετα, χρειάζεται να πιάσουμε από την αρχή το «νήμα» της
υπόθεσης, θεραπεύοντας στρεβλώσεις και παθογένειες σε όλα τα βήματα εισόδου των
νέων στην απασχόληση.
Στην εκπαίδευση, στους μηχανισμούς μετάβασης από το σχολείο στην απασχόληση, στην ίδια τη
θεσμική οργάνωση της αγοράς εργασίας.
Χρειάζεται με άλλα λόγια, ένα ισορροπημένο μίγμα
διαρθρωτικών/ θεσμικών μεταρρυθμίσεων
αλλά και άμεσων ενεργητικών μέτρων.
Ώστε η στροφή της οικονομίας να μας βρει έτοιμους, από κάθε
άποψη.
Και το νέο υπόδειγμα οικονομικής ανάπτυξης που σταδιακά
οικοδομούμε, ένα υπόδειγμα με δυναμισμό απασχόλησης και παραγωγικότητας και όχι
άνεργης ανάπτυξης (jobless growth), να απορροφήσει γρήγορα και αποτελεσματικά
το αδρανές ανθρώπινο δυναμικό προτού απαξιωθεί οριστικά.
Ανακόπτοντας έτσι ή – ακόμη καλύτερα - αντιστρέφοντας την
εκροή του υψηλής ποιότητας ανθρώπινου κεφαλαίου των νέων της χώρας μας
(brain-drain).
