Με αφορμή την δυνατότητα δημοσιοποίησης της έγγραφης δημόσιας
άποψης για το θέμα του κ. Κωνσταντίνου Λαζαράκη, οινολόγου και Master of Wine, συμπληρώνουμε
την ανάρτηση του θέματος που δημοσιευθηκε στις 25.2.2014.
Το κείμενο του κ. Λαζαράκη δημοσιεύεται με το τέλος της αρχικής
ανάρτησης.
Ενστάσεις για την κατασκευή του έργου αεροδρομίου – Οίας έχουν κατατεθεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας οι οποίες και αναμένεται να εκδικαστούν.
Σύμφωνα με κείμενο του κ. Νικόλα Βελώνια για την υπόθεση στο
οποίο σημειώνεται ότι “τα στοιχεία είναι αποτέλεσμα έρευνας και προσπάθειας
συμπολιτών μας ,νομικών και αρχιτεκτόνων που αφιέρωσαν αρκετό χρόνο και χρήμα
στη δικαστική ακύρωση του συγκεκριμένου έργου”, αναφέρεται ότι,
Ακούγοντας τον όρο ανάπτυξη σίγουρα δεν μπορείς να
διανοηθείς αυτό που η σύγχρονη οικονομική τάση θεωρεί ως πρόοδο!
Εχει ήδη σχεδιαστεί, και χωρίς καμία σοβαρή περιβαλλοντική
μελέτη, η αποπεράτωση του αυτοκινητοδρόμου Οίας - αεροδρομίου τεραστίων
διαστάσεων {μέχρι και 17 μετρα πλάτος!} για την εξυπηρέτηση της τουριστικής
κίνησης κατά το διάστημα των μηνών του καλοκαιριού.
Ο δρόμος θα ξεκινάει απο το αεροδρόμιο και θα φτάνει στην
Οία διασχίζοντας όλη την ανατολική περιοχή του νησιού,ενω παράλληλα θα υπάρχουν
και συνδέσεις με τα χωριά του Βουρβούλου,του Καρτεράδου και των Φηρών με δρόμους
ανάλογων διαστάσεων.
Πρακτικά, αυτό σημαίνει πλήρη αλλοίωση του γραφικού τοπίου
του νησιού,ειδικά στην ανατολική πλεύρα ,η οποία αντιστέκεται στην ολοκληρωτική
δόμηση ,την καταστροφή πολλών στρεμμάτων καλλιεργίσιμης γης και την μετατροπή
του νησιού σε τόπο εξυπηρέτησης τουριστών.
Ακόμα και σύμφωνα με σύγχρονους οικονομικούς όρους, το έργο
αυτό στερείται λογικής, καθώς ο κόσμος ο οποίος επισκέπτεται το νησί μας δεν
επιθυμεί να αντικρίσει ατελείωτους αυτοκινητόδρομους και την επερχόμενη άναρχη
δόμηση.
Η περιοχή Βούρβουλος- Πορί - Μπαξέδες μεχρι Οία θα
μετατραπεί σε άλλη μια περιοχή τύπου ευθεία Φηρά-Πύργος με μαγαζιά και
βενζινάδικα.
Η περιοχή αυτή διακρίνεται για την μοναδικότητα του τοπίου
αλλά και την γεωργική ανάπτυξη κυρίως των αμπελιών.
Προκαλεί μεγάλο προβληματισμό το γεγονός οτι, ένα τέτοιο
τεράστιο έργο δεν έχει δημοσιοποιηθεί ούτε έχει συζητηθεί, ενώ η εταιρεία
ανάθεσης επιθυμεί να ξεκινήσει το έργο με συνοπτικές διαδικασίες χωρίς καμία
αντικειμενική περιβαλλοντική μελέτη .Ο περισσότερος κόσμος δεν έχει ενημερωθεί
, ενώ εκείνοι που έτυχε να το πληροφορηθούν δεν γνωρίζουν την τεράστια και
ανεπανόρθωτη ζημιά που αυτό πρόκειται να προκαλέσει απο διάφορες απόψεις.
Πιο συγκριμένα και συνοπτικά το έργο από περιβαλλοντική,
αισθητική, αγροτική αλλά και τουριστική άποψη, θα επιφέρει τα εξής αρνητικά
αποτελέσματα :
- Τεράστια και ανεπανόρθωτη αλλοίωση του αγροτικού τοπίου.Ο
δρόμος προβλέπεται να έχει μήκος 8.874,26 και οι συνδετήριες οδοί Φηρών -
Καρτεράδου-Βουρβούλου 3.907,18μ. Επίσης προβλέπεται να έχει ανά τόπους
διαζώματα στην μέση και μεταλλικά προστατευτικά ( τύπου εθνικης οδού) στο πλάι
και θα φτάνει όπως προαναφέρθηκε κατα τόπους τα 17 μέτρα φάρδος. Δηλαδή ΔΕΝ
ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΑΠΛΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΜΕΓΕΘΥΝΣΗ ΗΔΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ ΔΡΟΜΩΝ ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΕΡΑΣΤΙΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΔΕΤΗΡΙΩΝ ΟΔΩΝ ΤΥΠΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΥ
ΠΟΛΗΣ - (πράγμα εντελώς παράλογο για ένα νησί τόσο μικρό που για να πας απο την
μία του άκρη στην άλλη κάνεις λιγότερο απο μία ώρα!). Το αγροτικό τοπίο θα
καταστραφεί πρακτικά (αναλύεται παρακάτω) αλλά και αισθητικά καθώς τόνοι
τσιμέντου χωρίς κανέναν σεβασμό στην αρχιτεκτονική και το περιβάλλον του νησιού
θα πάρουν την θέση αυτού που έχει μείνει αγνό και ανέπαφο ακόμη στον τόπο μας.
-Απαλλοτρίωση μεγάλων εκτάσεων γης εις βάρος συμπολιτών μας και
εις βάρος της γεωργικής παραγωγής.Για λόγους "δημοσίου συμφέροντος" (
ποιό είναι αυτό το δημόσιο συμφέρον ακριβώς και για ποιούς???) θα
απαλλοτριωθούν στρέμματα καλλιεργίσιμης θηραικής γης, αμπελώνες συμπολιτών μας
.Επίσης ο δρόμος, καθότι θα φαρδύνει υπέρμετρα ανα σημεία, θα περνάει ακριβώς
έξω απο τα σπίτια αυτών που μένουν εκεί. (ΔΕΝ αποφασίσαμε να μένουμε σε νησί
για να ζούμε δίπλα σε αυτοκινητόδρομο!) Στην περίπτωση δε που θα περνάει
μπροστά απο χώρους που ασκούν ήδη μια συγκεκριμένη τουριστική ή αλλου είδους
δραστηριότητα, θα παρακωλύσει για μεγάλο διάστημα ή ολοκληρωτικά την λειτουργία
τους.
- Καταστροφή εκτάσεων γης ( συνολικά θα απαλλοτριωθούν
254.890 κ.μ. (21.240 φορτηγά!) πολύτιμης θηραϊκής γης) στις οποίες
καλλιεργούνται πολύ σημαντικά αγροτικά προϊόντα χαρακτηριστικά της Θήρας , όπως
τα αμπέλια και οι μοναδικές στον κόσμο ποικιλίες κρασιού, ντοματάκια, φάβα,
φακές. Οι άνθρωποι του τόπου μας οφείλουμε να αναδείξουμε τα προιόντα αυτά αντί
να τα ποτίζουμε τσιμέντο. Επιπροσθέτως, εκτός απο τις εκτάσεις που θα
καταστραφούν, το ίδιο κινδυνεύει να γίνει και με τις παρεμφερείς σε αυτές
περιοχές λόγο της ανυπολόγιστης σκόνης.
- Κίνδυνος κατολισθίσεων και ατυχημάτων ( όπως πρόσφατα στη
Ρόδο). Το έργο ακολουθεί ήδη υφιστάμενους δρόμους σε ένα ποσοστό μόνο 35%.
Προβλέπει την κατασκευή νέων ορυγμάτων τα οποία θα κόβουν το βουνό και θα
φθάνουν τα 10 μέτρα (ύψος 4 ορόφων!) και τα επιχώματα θα φθάνουν τα 8.5 μέτρα
(ύψος 3 όρόφων!). Τα ορύγματα αυτά θα εμποδίζουν την υδρογραφική ροή με
αποτέλεσμα να έχουμε μελλοντικά πιθανές επικίνδυνες κατολισθίσεις.
- Επιβάρυνση της τουριστικής κίνησης για πολύ μεγαλύτερο
χρονικό διάστημα απο τα 2 χρόνια που προβλέπεται να ολοκληρωθεί. Ακόμα και οι
υπέρμαχοι της τουριστικής ανάπτυξης του νησιού κατ αυτόν τον τρόπο, οφείλουν να
αναλογιστούν τα ακόλουθα...
Το έργο αναμένεται να κρατήσει τουλάχιστον 2 χρονια - αυτό
πρακτικα σημαίνει 4 με 5 χρονια στην καλή περίπτωση.Κανένα έργο (ειδικά ένα
τόσο μεγάλο σε μέγεθος) δεν ολοκληρώνεται εντός δοσμένης προθεσμίας.Και πιο
συγκεκριμένα:
1.Καθώς δεν έχει υπάρξει σωστή μελέτη των επικίνδυνων
ορυγμάτων που αναφέρθηκαν παραπάνω(αποφασίστηκε να παρακαμφθούν όλες οι
σχετικές διατάξεις και επικράτησε η λογική "οτι βρεθεί μπροστά ισοπέδωσέ
το για να πάμε 5 λεπτά νωρίτερα στην Οία!")
οι όποιες τελικές λύσεις προταθούν κατα την διάρκεια της
κατασκευής, θα γίνει προσπάθεια να επιβληθούν ως υποχρεωτικές και θα επιφέρουν
μεγάλη καθυστέρηση (λόγω απαιτούμενων ως γνωστό χρονοβόρων εγκρίσεων ) .
2. Το παραπάνω για να γίνει, συνεπάγεται επίσης την
εκτόξευση του προυπολογισμού του έργου στα ύψη, άρα και πιθανή αδυναμία
εξεύρεσης πόρων με αποτέλεσμα τ έργο να μείνει στη μέση.
3.Τρίτον (και σε αντίθεση με τους υπέρμαχους της
αποσυμφόρησης του κυκλοφοριακού στο νησί) αυτό πρακτικά σημαίνει την παρακώλυση
της τουριστικής κίνησης για πολύ μεγαλύτερο χρόνο από τους 24 μήνες και μεγάλη
ταλαιπωρία για όλο το νησί ( κυκλοφοριακό πρόβλημα, τεράστιες ποσότητες σκόνης
επιβλαβείς για την υγεία μας και τους αμπελώνες, πολύ μεγάλη ηχορύπανση) με
αβέβαια αποτελέσματα. Ο χαρακτήρας του νησιού θα αλλοιωθεί και το θέαμα του
ανολοκλήρωτου δρόμου για χρόνια θα είναι το αποτέλεσμα των ανεύθυνων χωρίς
σχεδιασμό αποφάσεων.
Να σημειωθεί οτι η λήψη της απόφασης κατασκευής του έργου
είναι παράνομη σε εθνικό ευρωπαικό και διεθνές επίπεδο και το Επαρχιακό
Συμβούλιο Θήρας στις 31.05.2006 με Αρ. Πρακτικού : 9/31.5.2006, αρ. απόφασης:
28/2006, αυτό με παρόντες τρείς (3) συμβούλους και απόντες δύο (2), επί συνόλου
πέντε (5), αποφασίζει ομόφωνα (.!!!) (επί λέξει) : " Να συμπεριληφθεί στην
αναφερόμενη μελέτη ο περιφερεικός δρόμος των Φηρών και να γίνει άλλος ένας
κάθετος δρόμος μεταξύ Φηροστεφανιού - Ημεροβιγλίου, από όποιο σημείο είναι
εφικτό (δεύτερος συνδετήριος δρόμος προς την βόρεια πλευρά του οικισμού των
Φηρών και η ένωση των δύο καθέτων συνδετήριων δρόμων του κεντρικού οδικού
δικτύου Αεροδρομίου. - Οίας).
Την απόφαση αυτή το επαρχιακό συμβούλιο Θήρας την έλαβε
χωρίς ειδική κυκλοφοριακή μελέτη και χωρίς να λάβει υπ όψη της τα δυσμενή για
τον τόπο επακόλουθα του έργου αυτού.
Ενας τόπος που καταστρέφει τις ομορφιές του με τα ίδια του
τα χέρια για την εξυπηρέτηση τουριστικών γραφείων και εργολάβων δεν εχει
προοπτική.
Ονειρευόμαστε για τον τόπο μας άλλου είδους ανάπτυξη με βάση
την προώθηση των προιόντων μας και κυρίως του κρασιού μας (που είναι μοναδικό
στον κόσμο)
την προστασία του περιβάλλοντος, την αξιοποίηση του
αγροτουρισμού, την διατήρηση της ταυτότητας του νησιού.
Ας προσπαθήσουμε να διατηρήσουμε τον τόπο και την κουλτούρα
μας αναλλοίωτη και στις επόμενες γενιές για να μην τα αναπολούμε όλα σε καρτ
ποσταλ...
Υ.Γ. Τα παραπάνω στοιχεία είναι αποτέλεσμα έρευνας και
προσπάθειας κατοίκων και φίλων του νησιού,
νομικών και αρχιτεκτόνων που αφιέρωσαν αρκετό χρόνο και χρήμα στη
δικαστική ακύρωση του συγκεκριμένου έργου.
Σύμφωνα με την έγγραφη άποψη που έχει εκφράσει (29.11.2013) ο για το
ίδιο θέμα, ο κ. Κωνσταντίνος Λαζαράκης, οινολόγος και Master of Wine,
Το παρόν έχει ως αντικείμενο το έργο «Οδικό δίκτυο
‘Αεροδρόμιο-Φηρά-Βούρβουλο-Οία’, μήκους περίπου 8.874,26 μ και συνδετήριων οδών
περίπου 3.901,18 μ του Δήμου Θήρας και κοινότητας Οίας, νήσου Θήρας του Νομού
Κυκλάδων», έργο το οποίο έχει δημοπρατηθεί πρόσφατα.
Δεν είμαι καθόλου αρμόδιος να μιλήσω για τις επιπτώσεις του
έργου στο περιβάλλον της Σαντορίνης. Θα ήθελα όμως να εστιάσω στα οινικά
θέματα, μιας και εκεί μπορώ να έχω άποψη.
Η Σαντορίνη, αυτή την στιγμή είναι, σε παγκόσμιο επίπεδο, το
σπουδαιότερο όνομα του Ελληνικού κρασιού. Είναι ένας σπάνιος συνδυασμός:
εκπληκτικά κρασιά, με τα στοιχεία του ιδιόμορφου και μοναδικού τόπου που τα
παράγει έντονα χαραγμένα πάνω στον χαρακτήρα τους, ενώ προέρχονται από ένα
μέρος σπάνιας ομορφιάς. Δεν είναι τυχαίο πως τα κρασιά της Σαντορίνης έχουν την
υψηλότερη μέση τιμή στις αγορές του εξωτερικού, από κάθε άλλη Ελληνική Ονομασία
Προέλευσης.
Υπάρχουν πάνω από τέσσερις οινοποιοί της Σαντορίνης που
αντιμετωπίζονται κυριολεκτικά ως ινδάλματα από τους οινόφιλους σε ΗΠΑ και
Καναδά – μαζί με άλλους τέσσερις ή πέντε από όλη την υπόλοιπη Ελλάδα. Τα κρασιά
της Σαντορίνης, είτε λευκά ξηρά, είτε τα Vinsanto είτε τα ερυθρά ξηρά, μπορούν
αποδεδειγμένα να παλαιώσουν για δεκαετίες, δίνοντας έτσι την ευκαιρία να
δημιουργηθεί μια σημαντική γευστική κληρονομιά, αλλά και να ανέβουν οι τιμές
ακόμη πιο ψηλά.
Ένα στοιχείο υψίστης σημασίας για την ποιότητα των κρασιών
της Σαντορίνης είναι οι παλαιοί αμπελώνες του νησιού. Η Σαντορίνη έχει
ευλογηθεί με ένα ιδιαίτερο έδαφος στο οποίο η φυλλοξήρα δεν μπορεί να εξαπλωθεί
και συνεπώς η ηλικία ενός αμπελιού μπορεί να φτάσει σε επίπεδα που είναι
αδύνατα σε άλλα σημεία του κόσμου. Τα κλήματα μεγάλης ηλικίας αναπτύσσονται με
πολύ αργούς ρυθμούς, τραβώντας συστατικά από τα τεράστια ριζικά του συστήματα
και δίνουν ελάχιστο καρπό αλλά υπέροχη ποιότητα.
Τα αμπέλια της Σαντορίνης θα έπρεπε να είναι παγκόσμια
πολιτιστική κληρονομιά της UNESCO. Θα ΗΤΑΝ, αν δεν είχαν την ατυχία να
βρίσκονται στην Ελληνική επικράτεια. Κάθε ρίζα που σκοτώνεται δεν μπορεί να
αναπληρωθεί – εκτός και αν φυτευτεί μια καινούργια ρίζα και περιμένουμε πάνω
από εκατό χρόνια. Κάτι που επίσης μας φέρνει στο ακανθώδες ζήτημα της
αναζήτησης γης στην Σαντορίνη για δημιουργία νέων αμπελώνων…
Το οδικό έργο όχι μόνο θα καταστρέψει αμπελώνες και θα
διαγράψει μια για πάντα ένα τεράστιο οινικό ποιοτικό δυναμικό, αλλά θα αλλάξει
την φύση του τοπίου. Εδώ, θα πρέπει να δούμε το κατά πόσον αυτό το έργο είναι
έργο ανάπτυξης και, αν ναι, τι είδους ανάπτυξη μπορεί να μας φέρει.
Για εμένα, κάθε έργο που στοχεύει στην διευκόλυνση της
αύξησης του αριθμού των τουριστών, όπως το παραπάνω έργο, είναι άτοπο. Στην
Ελλάδα δεν θέλουμε πιο πολλούς τουρίστες, θέλουμε ποιοτικούς τουρίστες. Δεν
θέλουμε μαζικότητα, γιατί πάντα θα υπάρχουν γείτονές μας που θα τα καταφέρνουν
σε αυτό το κομμάτι καλύτερα και φθηνότερα από εμάς. Θέλουμε τους τουρίστες που
εκτιμούν το παραδοσιακό, το γευστικό, το σπάνιο, το όμορφο, ακόμη και αν τους
πάρει λίγα παραπάνω λεπτά της ώρας να φτάσουν στην Οία.
Αν η Σαντορίνη ήταν έξω από τα Ιταλικά παράλια, θα είχε
μείνει ακριβώς όπως την είχε βρει ο 20ς αιώνας, τα κρασιά της θα είχαν μια μέση
τιμή της τάξεως των €100 ενώ οι κλίνες στα ξενοδοχεία του νησιού θα ήταν
δυσεύρετες και πανάκριβες. Αρκετά έχουμε βιάσει την Σαντορίνη. Ας δούμε τι
μπορούμε να σώσουμε και πως θέλουμε να δούμε την Σαντορίνη μας σε μερικές
δεκαετίες από σήμερα.
Με εκτίμηση,
Κωνσταντίνος Λαζαράκης, Master of Wine
Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου των Masters
of Wine
Πρόεδρος του Επαγγελματικού Κέντρου Οίνου και Αποσταγμάτων
