Ένα κείμενο -ύμνο - ιστορική αναδρομή- για την ντομάτα (αποκλειστικά γι αυτην!) τις διαδρομές της στον χώρο και τον χρόνο καθώς και για τις επιδράσεις και την ευεργετικότητά της έγραψε ο Δημήτρης Ρουσουνέλος και δημοσίευσε το περιοδικό "Βήμα Gourmet" στο Αυγουστιάτικο τευχος του.
Γιατί το αναδημοσιευουμε; Διότι αναφέρετε στην τοπική ντοματούλα (το Σαντορινιό ντοματάκι..) καθώς και στο πρόσφατο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε για χάρη του.
Το κείμενο έχει ως εξής,
Αρχικά κατάλαβα ότι στο τραπέζι θα ήταν ο πρόεδρος του ΕΟΤ. Ύστερα κάτι προέκυψε. Εντέλει στην κορυφή της πολιτικής πυραμίδας του στρογγυλού τραπεζιού ήταν ο δήμαρχος. Μετρημένα αισιόδοξος, υποσχέθηκε συμβολή στην ανάδειξη του τοπικού γευστικού διαβατηρίου. Κατά την έναρξη του 3ου Συνεδρίου για το Τοματάκι Σαντορίνης, ένοιωσε άβολα, καθώς ήταν ο μόνος που φορούσε γραβάτα. (σ.σ.σ.σ. -σημείωση σχολιαστή στον συντάκτη- μπορεί να είναι κι ετσι, πάντως στο τέλος το χιούμορ του, με το επώνυμο του Μαμ-αλάκη, το έκανε..)
Το ιδιάζον του θέματος και το κλίμα των ημερών, καθιστούσαν την απουσία πολιτικών πρώτης γραμμής και πρώτης σειράς καθισμάτων, αναμενόμενη. Το νησί περήφανο για τα προϊόντα του, με πλούσια ιστορία να διατρέχει τη ραχοκοκαλιά του, παλεύει σε δύσκολες εποχές για το αδύνατο. Το τοματάκι γίνεται Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης. Αν αυτό για κάποιους είναι αμελητέο, επειδή μιλάμε για παραγωγή μόλις 200 τόνων, παραμένει πάντα πολύ σπουδαίο γεγονός για την Σαντορίνη, σημαντικό κομμάτι της ιστορίας και στοιχείο της γευστικής της ταυτότητας.
Μεσούντος του Ιουλίου, επί τριημέρου, δεν την συνάντησα σε εστιατόριο. Μόνο στο πρωινό του ξενοδοχείου, που συμβαίνει να είναι κινητήριος μηχανή των γαστρονομικών και οινικών εκδηλώσεων. Αυτό είναι πιο ανησυχητικό κι από την επιθετική προσβολή του δομημένου περιβάλλοντος, μέσα στην άδολη αγροτική καρδιά του νησιού, του κάθε νησιού, που πρέπει κάποτε να ‘ρθει σε μια ισορροπία.
Προ μηνών, ελληναμερικανός φίλος, ανήρτησε φωτογραφία κατακόκκινης ντομάτας στο facebook. Ακολούθησε ενδιαφέρων διάλογος για την γλύκα της ντομάτας των ελληνικών νησιών. Ένας ύμνος! Δεκάδες σχόλια, κυρίως πέραν του Ατλαντικού.
Η όμορφη Νοτιαμερικάνα ταξιδεύτρια, που παρέμεινε καιρό στα αζήτητα μέχρι να εγκλιματιστεί, αποτελεί πλέον γευστικό status, θρυαλλίδα μνήμης, που ξεχειλίζει καρδιές κι εγείρει φιλελληνικά αισθήματα.
Η άφιξη της ντομάτας στην Ευρώπη δεν συνοδεύτηκε από ραγδαία γαστρονομική επανάσταση. Απεναντίας. Χρειάστηκαν 200 χρόνια για να μπει πρώτα στο στόμα του Ευρωπαίου κι ύστερα στην κατσαρόλα του και να αποτελέσει μια πραγματική επαναστατική πράξη, που σάρωσε τις κουζίνες της Μεσογείου. Έγινε συστατικό στοιχείο της κάθε τοπικής κουζίνας, ώστε σήμερα να αναρωτιόμαστε, πώς ζούσαν δίχως αυτήν οι άνθρωποι. Η ντομάτα ήταν το πρώτο προϊόν που σήμανε τη νεότερη εποχή, όπου τα σύνορα καταργούνται, οι πολιτισμοί μπολιάζονται, οι άνθρωποι αποκτούν κοινές ανάγκες, κοινό τρόπο (και γευστικής) επικοινωνίας.
Μια πρόδρομη παγκοσμιοποίηση κατά την οποία, όσα δεν κατάφερε ο κουμμουνισμός πολύ αργότερα μέσα από την ανατροπή, τα πέτυχε η ντομάτα με τη σύνθεση. Κι έτσι κοκκίνισαν οι κατσαρόλες του κόσμου! Γεύσεις αναβαθμισμένες έγιναν κτήμα του λαού. Ένας άλλος λύκος, αυτή τη φορά όχι της στέπας, ήλθε και έπερσεν την Τροία. Να θυμηθούμε τον Όμηρο: «…ὅς μάλα πολλὰ πλάγχθη, ἐπεὶ Τροίης ἱερὸν πτολίεθρον ἔπερσεν·» Αυτό το έπερσεν, το περσικόν της καταστροφής, του πέρθω, που έμοιαζε παλαιόν ως λύκος, ένας λύκος περσικός, ένα δηλητηριώδες ροδάκινο, το λυκοπερσικόν το εδώδιμον, που χρειάστηκε να απεκδυθεί την λεοντή του για να παρανομαστεί χρυσόμηλο, pomi d’ oro, pomme d’ amour, love apple, να του αποδοθούν αφροδισιακές ιδιότητες για να γίνει κτήμα του ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Την ομορφιά της σήμερα χαρακτηρίζει, συνδέοντάς την με το λυκοπερσικόν, η ελαφρά υπόξινη γεύση κι αυτό μόνο σαν δεν τη κερδίσει το πρωταρχικό, το μελωμένο στο καυτό λάδι, κρεμμύδι της ελληνικής Κουζίνας. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Η ντομάτα αφού κατέκτησε το μυαλό, πέρασε στο στομάχι, έγινε συνώνυμο της απόλαυσης - δώρο του καλοκαιριού.
σ.σ.σ.σ. κι επείδή το κείμενο με ενέπνευσε για "ατακαδόρικα" σχόλια, γράφοντας πως "Το ιδιάζον του θέματος και το κλίμα των ημερών, καθιστούσαν την απουσία πολιτικών πρώτης γραμμής και πρώτης σειράς καθισμάτων, αναμενόμενη" τι ακριβώς εννοείτε; οτι εφοβήθησαν μήπως τους έπερναν κάποιοι με τα τοματάκια; (!) τόσος ρομαντισμός; αλλοίμονο...
