Σύμφωνα με την ανοιχτή επιστολή της κ. Γκλαβά,
Αγαπητοί Κυρίες και Κύριοι,
Με αφορμή το «σφράγισμα» του Πολυιατρείου της
Σαντορίνης «λόγω του μεγέθους της επιγραφής του» (!!!) , γεγονός που έχει
προκαλέσει γενικευμένη αντίδραση από όλους τους φορείς του νησιού, και με
δεδομένη την επιστολή της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος Θήρας που έχει σταλεί σε
πολλές επιχειρήσεις του νησιού σχετικά με την απομάκρυνση διαφόρων τύπων
επιγραφών, δράττομαι της ευκαιρίας να επισημάνω ότι, σε πολλές περιπτώσεις η
κατά γράμμα τήρηση του Νόμου δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από όσα, τελικά,
επιχειρεί να λύσει.
Ως επαγγελματίας διάβασα με έκπληξη την επιστολή του
Δήμου με την οποία θέλει να υποχρεώσει τους επιχειρηματίες συγκεκριμένων
περιοχών του νησιού να απομακρύνουν τις επιγραφές τους εν όψει προστίμων
1.467,00 € έως 29.347,00 € που αναμένεται να επιβληθούν στους «παραβάτες» στην
περίπτωση μη συμμόρφωσής τους με τη συγκεκριμένη επιλογή.
Η έκπληξή μου προκύπτει από το ότι, η απόφαση αυτή
τη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία που η τουριστική περίοδος έχει ήδη ξεκινήσει
και με δεδομένη την δυσμενή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Οικονομία της
Χώρας, δεν προσανατολίζεται στο να αποκαταστήσει και να βελτιώσει την φυσική
ομορφιά του νησιού, αλλά, να δημιουργήσει νέες διακρίσεις και ανισότητες μεταξύ
των επιχειρηματιών, επηρεάζοντας παράλληλα την κερδοφορία τους και κατ’
επέκταση και την γενικότερη οικονομική κατάσταση. Το αίτημά σας αιφνιδιάζει και επιβαρύνει
απροσδόκητα και με μεγάλα έξοδα δεκάδες επιχειρηματίες του νησιού, ανατρέπει
τον υφιστάμενο σχεδιασμό για την προβολή τους και τους δημιουργεί άγχος και
ανασφάλεια, καθώς η τυχόν επιβολή προστίμων στην παρούσα εθνική οικονομική
κατάσταση θα οδηγήσει σε κλείσιμο πολλές εξ’ αυτών.
Πρόθεσή μου δεν είναι η άρση της επιλογής σας, ούτε
στα χαρτιά ούτε στην πράξη, αλλά το εύλογο αίτημα για μία «αναστολή» της όποιας
απόφασης για τουλάχιστον μία πενταετία, προκειμένου να προετοιμαστεί και να
θωρακιστεί καλύτερα από πλευράς σας αλλά και να ωριμάσει ως υποχρέωση ηθική και
αισθητική στην επιχειρηματική κοινότητα του νησιού μας και θα σας εξηγήσω
παρακάτω το σκεπτικό με το οποίο οδηγούμαι σε αυτή την αξίωση.
Θεωρώ ότι, η επιλογή σας να τηρήσετε εδώ και τώρα το
γράμμα του Νόμου είναι μια οπτική που βλέπει το δέντρο αλλά χάνει το
δάσος: Με δεδομένη την διαπιστωμένη
γενικότερη εικόνα υποβάθμισης του τόπου το τελευταίο διάστημα με την ύπαρξη
ενός αεροδρομίου υπό κατάρρευση, προβληματικού λιμένα και ανύπαρκτης μαρίνας
σκαφών, δυσλειτουργικού και επικίνδυνου οδικού δικτύου, την επικείμενη μεταφορά
μιας ήδη προβληματικής χωματερής σε άλλο σημείο της Καλντέρας, της
ελλιπούς καθαριότητας, του
πολλαπλασιασμού των πυλώνων της ΔΕΗ ακόμα και μέσα σε παραδοσιακούς οικισμούς
αντί την υπογειοποίησή τους, τον πολλαπλασιασμό των κεραιών κινητής τηλεφωνίας
που καλύπτονται με ευφάνταστες ιδέες με θανάσιμες επιπτώσεις για την υγεία, τις υποτυπώδεις κοινόχρηστες τουαλέτες, τις
πέργκολες και άλλες κατασκευές που θυμίζουν παραγκούπολη, το τεράστιο
κυκλοφοριακό πρόβλημα, το επιεικώς απαράδεκτο πάρκινγκ στα Φηρά, τα μεταλλικά
κιγκλιδώματα των δρόμων «τύπου Εθνικής Οδού», τα ακαλαίσθητα και - τελικά
άχρηστα - πορτοκαλί κολωνάκια που έχουν γεμίσει τα Φηρά, την ελλιπή σήμανση σε
κόμβους όπως η στροφή του Πύργου κλπ κλπ… ο κατάλογος είναι πολύ μακρύς για να
εντοπιστεί η αισθητική υποβάθμιση και τα προβλήματα του τόπου μας, … η εστίαση
στο θέμα των επιγραφών είναι επιεικώς ατυχής.
Και εδώ ταιριάζει η παροιμιώδης φράση του χωρικού που, όταν έπεσε ο
γάιδαρός του στο πηγάδικαι με μεγάλη προσπάθεια τον ανέσυραν, εξέφρασε την …
αγωνία του μη τυχόν και στάξει η ουρά του και μολυνθεί το πηγάδι! Ενώ πριν από
λίγο, έπλεε μέσα ολόκληρος.
Με αυτό θέλω να πω ότι οι Ταμπέλες είναι το
τελευταίο που πρέπει να αλλάξει γιατί στο κάτω-κάτω είναι κάτι εντελώς
προσωρινό. Σήμερα είναι και αύριο δεν
είναι. Οι ίδιοι οι επιχειρηματίες ως
επαγγελματίες είναι αυτοί που ανησυχούν και ενδιαφέρονται περισσότερο από τους
γραφειοκράτες του Δήμου για την καλαισθησία και την αισθητική εμφάνιση των
επιχειρήσεών τους και του περιβάλλοντος στο οποίο κατοικούν και
δραστηριοποιούνται. Για παράδειγμα, οι
επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στην Ευθεία Φηρών Πύργου με πρωτοβουλίες
τους είναι αυτοί που έχουν αναβαθμίσει και συνεχίζουν να βελτιώνουν την περιοχή
ως συνειδητοποιημένοι δημότες παρά τα ιδιαίτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν,
μεγάλα ενοίκια, κυκλοφοριακό πρόβλημα, ανυπόφορες οσμές και μόλυνση από τη
χωματερή, όχληση από τις ιπτάμενες
βρωμερές σακούλες, ελλιπή καθαριότητα, κατάφωρη αισθητική κακοποίηση από τους
πυλώνες της ΔΕΗ κλπ, κλπ.
Σε ότι αφορά
στα μέσα προβολής των επιχειρήσεών τους είναι σαφές ότι υπόκεινται και μπορούν να
διαχωριστούν και με αισθητικά κριτήρια αλλά το εάν θεωρούνται «φωτεινές»
«αυτοφωτιζόμενες» μεγάλες ή μικρές κλπ με βάση το στεγνό γράμμα του νόμου είναι
κάτι που στη δεδομένη στιγμή μόνο προβλήματα μπορεί να φέρει. Ανάλογες επιγραφές με αυτές που χαρακτηρίζετε
ως παράνομες υπάρχουν σε άλλες χαρακτηρισμένες ως παραδοσιακές περιοχές του
πλανήτη όπως για παράδειγμα στη Βενετία, ή τη Βιέννη οι οποίες, όντας αρμονικά
δεμένες με το περιβάλλον τους, δημιουργούν τη σύγχρονη αισθητική και αντίληψη
των περιοχών τους. Κατά τη γνώμη πολλών
δημοτών πιο αντιαισθητικός είναι ο φωτισμός με προβολείς που είναι μεν νόμιμος
αλλά επιβαρύνει σοβαρά το περιβάλλον ή επιγραφές «τύπου επιτύμβια στήλη» που
θεωρούνται καλαίσθητες.
Όσον αφορά στην επιλογή σας για τη δημιουργία και
τοποθέτηση δεκάδων νέων ενημερωτικών πινακίδων στο νησί όπως εμφανίζεται στη
Διαύγεια, θα ήθελα να ευχηθώ αυτές οι πινακίδες να βελτιώσουν και να μην
επιβαρύνουν περαιτέρω αισθητικά την εικόνα του νησιού γιατί νομίζω ότι η
κατασκευή τους, όπως αυτή περιγράφεται, δεν πληροί κανένα κριτήριο έκφρασης της
τοπικής ιδιαιτερότητας αλλά γίνεται με τα κριτήρια και τις προδιαγραφές της
εθνικής νομοθεσίας με αμφίβολο αποτέλεσμα.
Εδώ θα ήθελα να τονίσω, ότι η
ανάθεση τέτοιων έργων θα έπρεπε να ανατίθεται στις τοπικές επιχειρήσεις ώστε να
ενισχυθεί η τοπική επιχειρηματική δραστηριότητα και η αειφορία των επιχειρήσεων
του νησιού που κατά τους χειμερινούς μήνες συντηρούνται με δυσκολία, και όχι να
δίνονται σε επιχειρήσεις της Αθήνας, γεγονός που εντείνει την άποψή μου ότι το
σκεπτικό σας λειτουργεί μεροληπτικά.
Επίσης κρίση μου αποτελεί ότι οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο
νησί σε αυτόν τον τομέα σκοπίμως και έντεχνα αποκλείονται από τους σχετικού
διαγωνισμούς ή και αναθέσεις, κι ενώ είναι αυτές που με χαμηλότερο κόστος αλλά
και με μεγαλύτερη φροντίδα, ενδιαφέρον για την αισθητική και τις ιδιαιτερότητες
του τόπου και ταχύτητα στην εξυπηρέτηση
και την συντήρησή τους, θα κάλυπταν τις ανάγκες του Δήμου.
Δεν είναι το πλεξιγκλάς των συγκεκριμένων διαστάσεων
και ο τύπος ή το χρώμα της
γραμματοσειράς που έχει ανάγκη το νησί μας, αλλά η φαντασία και η
δημιουργικότητα στο πλαίσιο αισθητικών προτύπων και όχι αυστηρών απαγορεύσεων
υπό το φόβο προστίμων.
Για παράδειγμα,
δεν είναι το νομότυπο του μεγέθους της επιγραφής της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος
του Δήμου μας που θα δημιουργήσει την εικόνα και εντύπωση μιας λειτουργικής και
δημιουργικής υπηρεσίας αλλά η ποιότητα και η αισθητική που θα αναδείξει το έργο
της αλλά και η πρόσοψη των γραφείων της...
Σχετικά λοιπόν με τις επισημάνσεις σας για την
αισθητική του τόπου αλλά και των προδιαγραφών των επιγραφών των επιχειρήσεων
και με γνώση πρωτοβουλιών σας σχετικά με τη δημιουργία «ομοιόμορφων» επιγραφών,
θέλω να εκφράσω την άποψη ότι η συγκεκριμένη αντίληψη δεν αποτελεί ούτε κατά προσέγγιση
πανάκεια για την αισθητική παρουσία, τοποθέτηση και αναβάθμιση ενός τόπου, αλλά
παγίδα που ενέχει κινδύνους ολοκληρωτικών, ομογενοποιητικών αλλά και
ισοπεδωτικών αντιλήψεων που καταστρέφουν την δημιουργικότητα, την φαντασία και
την διαφορετικότητα της κάθε επιχείρησης αλλά και των ανθρώπων της. Υπάρχουν περιπτώσεις σε πολλά μέρη του Κόσμου
όπου ανάλογες προσπάθειες που επιχειρήθηκαν δημιούργησαν τόπους άχρωμους,
ψυχρούς, χωρίς φαντασία, αυθορμητισμό, χαρά, δημιουργικότητα και εν τέλει ψυχή,
που απογοήτευσαν τους κατοίκους και τους επισκέπτες τους. Ο δικός μας τόπος δεν
θέλουμε να αποτελέσει ένα ακόμη τέτοιο παράδειγμα, αλλά να εκπέμπει υγεία,
σεβασμό στο περιβάλλον αλλά και την φυσική διαφορετικότητα της κάθε επιχείρησης
και των ανθρώπων της.
Δεν κρύβεται στην «ομοιομορφία» η ομορφιά των τόπων
και των ανθρώπων κυρίες και κύριοι αλλά στην πολυμορφία και στην ελεύθερη
βούληση. Στη φαντασία, το ταλέντο και τη
δημιουργικότητα. Η ομοιομορφία σε πολλές
περιπτώσεις έχει αποδειχθεί θάνατος, σε αντίθεση με την διαφορετικότητα που
είναι η ζωή.
Η Σαντορίνη είναι ένας πολύπλοκος και συμβολικός
τόπος για να της επιβληθεί μία
γραφειοκρατική πειθαρχία που θα καταπατά τη φαντασία, την αυθόρμητη
διαφοροποίηση και την έκφραση της αισθητικής ποικιλίας. Στο κάτω-κάτω τελικά οι
επιγραφές είναι Τέχνη. Τέχνη, που
εκφράζει την σημερινή πραγματικότητα, όποια και αν είναι αυτή.
Είμαι στη διάθεσή σας για κάθε συζήτηση, γόνιμο και
εποικοδομητικό διάλογο για το θέμα που μας αφορά όλους έμμεσα και άμεσα ώστε να
καταλήξουμε σε από κοινού συμφωνία για την καλύτερη δυνατή εικόνα του νησιού
μας.
Καλώ λοιπόν όλους τους επιχειρηματίες να
συστρατευθούν στο παραπάνω αίτημά μου, με την ειλικρινή ευχή να μην
επιβεβαιώσει η Δημοτική Αρχή στην εν
λόγω περίπτωση την ρήση του Τόκβιλ σύμφωνα με την οποία «η πιο επικίνδυνη
στιγμή είναι όταν μία κακή κυβέρνηση προσπαθεί να διορθώσει τις μεθόδους της».
Με εκτίμηση
Μάντυ Γκλαβά
