Χαρακτηρίζονται και είναι εαρινά. Πρόκειται για τα
κλαδέματα που πραγματοποιούνται αυτήν την εποχή στην Σαντορίνη, με αφορμή την
βελτίωση του καιρού. Ενώ, γνώριμη εικόνα είναι πλέον στο νησί η ..
επαγγελματική συντροφιά νέων αλλά και μεγαλύτερης ηλικίας καλλιεργητών που
φροντίζουν τα αμπέλια τους.
Ο τρόπος και τα είδη του κλαδέματος στην Σαντορίνη είναι
διαφορετικά σε σχέση με άλλες περιοχές της Ελλάδας, με την διαδικασία του
κλαδέματος να είναι επίπονη και να πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή, ως προς
το ποια κλαδιά πρέπει να κοπούν και ποια όχι για να αναπτυχθεί σωστά το φυτό
και να καρποφορήσει.
Η παράδοση 3.500 χρόνων στην καλλιέργεια του αμπελιού και
στην τέχνη της παραγωγής των κρασιών συνεχίζεται σήμερα από περισσότερους από 1000
αμπελουργούς που με μόχθο και μεράκι καλλιεργούν περισσότερα απο 12.000
στρέμματα, το 85% δηλαδή της καλλιεργήσιμης γης του νησιού.
Η παγκόσμια μοναδικότητα του κρασιού της Σαντορίνης
οφείλεται στο ιδιόμορφο οικοσύστημα που δημιουργήθηκε από τις αλλεπάλληλες
εκρήξεις του ηφαιστείου και τη λάβα που έκαψε τα εδάφη και διαμόρφωσε ένα
πορώδες έδαφος από απορροφητικές ελαφρόπετρες και χώμα. Πάνω σ' αυτό το ξηρό
και άνυδρο έδαφος, ευδοκιμούν μερικές απο τις καλλυτερες ποικιλίες του
Μεσογειακού αμπελώνα: το Ασύρτικο, το Αϊδάνι, το Αθήρι, καθώς και η κόκκινη
Μαντηλαριά.
Απο τα πιο γνωστά κρασιά της Σαντορίνης θεωρούνται: το
λευκό, ξηρό και αρωματικό Νυχτέρι, το Ασύρτικο και το περίφημο Βισάντο. Και τα
τρία ανήκουν στην κατηγορία «Ονομασίας προελεύσεως ανωτέρας ποιότητας» και
υπάγονται στους οίνους της ευρωπαϊκής ένωσης ως «οίνοι ποιότητας παραγόμενοι σε
καθορισμένη περιοχή».
Σύμφωνα με τον προγραμματισμό των εργασιών που με
σχολαστικότητα τηρούν κάθε χρόνο οι αμπελουργοί του νησιού, τα αμπέλια
κλαδεύονται με τον ερχομό του φθινοπώρου, ή ανάλογα με το είδος, την συνολική
εικόνα του φυτού αλλά και την τοποθεσία όπου βρίσκεται, γίνεται το «εαρινό
κλάδεμα». Σύμφωνα με την διαδικασία, ο κορμός και τα πιο γερά κλαδιά πλέκονται
σε σχήμα κουλούρας, χαμηλά αλλά χωρίς να ακουμπάνε στο έδαφος, με σκοπό να
προστατέψουν το φυτό απο τους ισχυρούς ανέμους και απο την υγρασία της γής.
Παράλληλα με το κλάδεμα, οι αμπελουργοί καθαρίζουν την
περιοχή γύρω απο το κάθε αμπέλι ενω σκάβουν ενα λάκκο γύρω απο τον κορμό του
για να το βοηθήσουν να μαζέψει το πολύτιμο νερό των χειμωνιάτικων βροχών. Τα
αμπέλια της Σαντορίνης όπως άλλωστε και όλες της οι καλλιέργειες είναι άνυδρες,
που σημαίνει οτι δεν ποτίζονται αλλά απορροφούν την απαραίτητη υγρασία απο την γη
και απο την ατμόσφαιρα. Η ιδιαιτερότητα αυτή την Σαντορίνης έχει ονομαστεί απο
τους ειδικούς "μικροκλίμα". Σε αυτό το μικροκλίμα συμβάλουν ιδιαίτερα
και οι στρώσεις ελαφρόπετρας που σκεπάζουν το χώμα της Σαντορίνης και οι οποίες
"φυλακίζουν" την υγρασία των βροχών ώστε να μπορούν αφ ενός να
τρέφονται τα φυτά, εφ ετέρου να προστατεύονται απο το καυτό ήλιο του
καλοκαιριού.
Ο Μάρτης βρίσκει τα αμπέλια "γυμνά" ακόμη απο
φυλλώματα με τους γεωργούς να ελέγχουν την ανάπτυξή τους, να κάνουν κάποια
επιπλέον κλαδέματα, να διατηρούν τους
λάκκους σκαμμένους και το αμπέλι καθαρό.
Ο Απρίλης και ο Μάιος είναι οι μήνες που μεταμορφώνουν την
αμπελιά, η οποία μετατρέπεται σε ενα χαμηλό φυτό με πλούσιο φύλλωμα. Και σε
αυτή τη φάση οι γεωργοί φροντίζουν ώστε τα κλαριά που έχουν πια μεγαλώσει και
είναι γεμάτα φύλλα να συνεχίσουν να δημιουργούν το σχήμα της κουλούρας κι αυτό
για να μπορέσουν να προστατέψουν απο
τους ανέμους και τον ήλιο τον πολύτιμο καρπό, το σταφύλι, που μόλις έχει
αρχίσει να μεγαλώνει. Όποτε κρίνεται απαραίτητο αυτήν την εποχή γίνεται και το
θειάφισμα. με σκοπό την προστασία του φυτού απο τους μικροοργανισμούς που είναι
πιθανό να έχουν δημιουργηθεί απο την υγρασία. Καμιά άλλη χρήση φαρμάκων δεν
γίνεται στον αμπελώνα του νησιού, με αποτέλεσμα το κρασί να πιστοποιείται ως
βιολογικό.
Τα σταφύλια είναι ώριμα απο τα μέσα Αυγούστου, οπότε
σταδιακά και ανάλογα με την ωρίμανση του κάθε φυτού, το είδος του και την
περιοχή στην οποίο βρίσκεται (σ.σ. σε όσο μεγαλύτερο υψόμετρο βρίσκονται τα
φυτά, τόσο περισσότερο χρόνο θέλουν για να ωριμάσουν) γίνεται και η συγκομιδή.
Η συγκομιδή στην Σαντορίνη ξεκινάει με τα λευκά σταφύλια
απο τις παραθαλάσσιες περιοχές και συνεχίζεται με όλα τα υπόλοιπα ανα είδος
φυτού, μέχρι τις περιοχές με το μεγαλύτερο υψόμετρο.
Η ωρίμανση και συγκομιδή του καρπού γίνεται κάθε χρόνο απο
τα μέσα Αυγούστου μέχρι τα μέσα Σεπτεβρίου και αμέσως μετά ξεκινά η διαδικασία
της οινοποίησης.
Σε αντίθεση με την θεώρηση οτι η Σαντορίνη ζει απο τον
τουρισμό, έντονη και μεγάλης έκτασης είναι τα τελευταία χρόνια η
δραστηριοποίηση πολλών, κυρίως, ντόπιων και νέων ανθρώπων, στην διατήρηση και
ανάπτυξη του αγροτικού τομέα.
Σημαντική παράμετρος στην κοινωνική αλλά και
επιχειρηματική φυσιογνωμία του τόπου, είναι η επιλογή όλο και περισσότερων, κυρίως
ντόπιων και νέων ηλικιακά ανθρώπων, για την καλλιέργεια της γής.
