Φέτος
συμπληρώνονται 80 χρόνια συνεχούς παρουσίας Μονάδων και Υπηρεσιών του Ελληνικού
Στρατού στη Σύρο και στις 23 Απριλίου 2014 πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της
Έκθεσης Ιστορικής Μνήμης που σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από το ΤΕΘ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ
με διοικητή τον Ταγματάρη Πεζικού Δημήτρη Μπούνταλη και επιμελητή της έκθεσης
τον αρχαιολόγο Λευτέρη Ζώρζο.
Η έκθεση
εγκαινιάστηκε μετά την επίσημη δοξολογία
που τελέστηκε στο στρατόπεδο προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σύρου κ.κ.
Δωρόθεου Β΄ με την ευκαιρία του εορτασμού του προστάτη του Στρατού Ξηράς Αγίου
Γεωργίου.
Τα κτίρια που
στεγάζουν το στρατόπεδο δημιουργήθηκαν μετά την Μικρασιατική καταστροφή από την
οργάνωση ´´Περίθαλψη Εγγύς Ανατολής´´ (Near East Relief) για να φιλοξενήσουν
χιλιάδες ορφανά που έφτασαν στην Ελλάδα. Η έκθεση παρουσιάζει χρονολογικά και
θεματικά την εξέλιξη του χώρου από την εποχή που ήταν το μεγαλύτερο
ορφανοτροφείο της Μεσογείου, σε Αναμορφωτήριο μέχρι και τη χρησιμοποίηση του ως
στρατοπέδου από το 1934 έως σήμερα.
Στην πρώτη ενότητα παρουσιάζεται σπάνιο
φωτογραφικό υλικό καθώς και προσωπικά αντικείμενα από το ορφανοτροφείο που
βρέθηκαν μέσα στα ξύλινα πατώματα. Τα κτίρια αποτελούν ένα μοναδικό μνημείο
πολιτιστικής κληρονομιάς και ένα από τα διαχρονικά σύμβολα πολυπολιτισμικότητας.
Για αυτό τον λόγο, η έκθεση παρουσιάζεται στα ελληνικά και στα Αγγλικά – ενώ
σύντομα θα μεταφραστεί και στην Αρμενική γλώσσα, σαν ελάχιστος φόρος τιμής στα
χιλιάδες παιδιά και τους δάσκαλους τους που συμβίωσαν αρμονικά με τα
Ελληνόπουλα σε αυτούς τους χώρους.
Ανάμεσα στα προσωπικά αντικείμενα που βρέθηκαν
μέσα στα πατώματα υπάρχουν διάφορα σημειώματα, στοιχεία καταγραφής, παιχνίδια
όπως αυτοσχέδια πούλια από πιάτα και πολλά τμήματα από ρούχα. Δυστυχώς μέχρι
στιγμής δεν έχει μελετηθεί εκτενώς αυτή η πολύ σημαντική φάση της ιστορίας του
νησιού. Στα άμεσα σχέδια μας αποτελούν, η καταγραφή όλου του υλικού από το
ορφανοτροφείο καθώς και έρευνα στα αρχεία της Near East Relief στην
Αμερική.
Θέλοντας να
παρουσιαστούν όλες οι διαφορετικές φάσεις χρήσης των χώρων, παρουσιάζονται
ευρήματα και από δύσκολες και αμφισβητούμενες εποχές, όπως ο 2ος Παγκόσμιος
Πόλεμος. Οι στρατιωτικές σχολές που πέρασαν από τα κτίρια από το 1934 και
έπειτα, άφησαν πληθώρα από έγγραφα, βιβλία γράμματα και πολλά αντικείμενα που
συνδέονται με την καθημερινότητα των στρατιωτών. Με την σύνθεση αυτού το
υλικού, είμαστε σε θέση να σχηματίσουμε γνώμη για την χρήση των κτιρίων, τις
συνθήκες, τα μαθήματα που παρακολουθούσαν.
Η συνολική
επιστημονική προσέγγιση αποσκοπεί στην καταγραφή όλων των ευρημάτων που θα
προέλθουν από την ολοκλήρωση των ερευνών στους χώρους του στρατοπέδου και ο
σκοπός της έκθεσης είναι να αποτελέσει
μόνο την αρχή ώστε να καταστεί γνωστή στο ευρύτερο κοινό σε μια
προσπάθεια συνεισφοράς στην διατήρηση της ιστορικής μνήμης.
Κείμενο :
Λευτέρης Ζώρζος
Σύμφωνα με
δημοσίευμα της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» για το γεγονός,
Ιστορικά
κειμήλια στο Ορφανοτροφείο Σύρου
Εκθεση ιστορικής
μνήμης με κειμήλια που αναβιώνουν το παρελθόν του νησιού, τότε που λειτουργούσε
σε αυτό το μεγαλύτερο ορφανοτροφείο της Μεσογείου, αργότερα Αναμορφωτήριο και
στη συνέχεια έως τις μέρες μας το ΤΕΘ Ερμούπολης - Στρατόπεδο «Λοχαγού Ζαφείρη Απόστολου»
εγκαινιάστηκε την Τρίτη 23 Απριλίου 2014 στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων, με την
ευκαιρία της συμπλήρωσης ογδόντα χρόνων συνεχούς παρουσίας Μονάδων και
Υπηρεσιών του Ελληνικού Στρατού στη Σύρο.
Σχεδιάστηκε και
υλοποιήθηκε από το ΤΕΘ Ερμούπολης υπό την εποπτεία του διοικητή, ταγματάρη
Πεζικού Δημήτρη Μπούνταλη και την επιμέλεια του αρχαιολόγου Λευτέρη Ζώρζου. Η
έκθεση εγκαινιάστηκε μετά την επίσημη δοξολογία που τελέστηκε στο στρατόπεδο,
προεξάρχοντος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σύρου Δωρόθεου Β' με την ευκαιρία
του εορτασμού του προστάτη του Στρατού Ξηράς Αγίου Γεωργίου.
Οπως μας λέει ο
Λευτέρης Ζώρζος, «τα κτήρια που στεγάζουν το στρατόπεδο δημιουργήθηκαν μετά τη
Μικρασιατική Καταστροφή από την οργάνωση "Περίθαλψη Εγγύς Ανατολής"
(Near East Relief) για να φιλοξενήσουν χιλιάδες ορφανά που έφτασαν στην Ελλάδα.
Η έκθεση παρουσιάζει χρονολογικά και θεματικά την εξέλιξη του χώρου από την
εποχή που ήταν το μεγαλύτερο ορφανοτροφείο της Μεσογείου, σε Αναμορφωτήριο
μέχρι και τη χρησιμοποίηση του ως στρατοπέδου από το 1934 έως σήμερα.
«Σύμβολα
πολυπολιτισμικότητας. Για αυτό τον λόγο, η έκθεση παρουσιάζεται στα ελληνικά
και στα αγγλικά -ενώ σύντομα θα μεταφραστεί και στην αρμενική γλώσσα, ως
ελάχιστος φόρος τιμής στα χιλιάδες παιδιά και τους δασκάλους τους που συμβίωσαν
αρμονικά με τα Ελληνόπουλα σε αυτούς τους χώρους».
Γ. Α. Κ.
