πασχαλιάτικο..

Υπάρχει πιο ωραίο μέρος απο την Σαντορίνη το Πάσχα;
Κι αν υπάρχει, εμείς οφείλουμε να στηρίζουμε τον τόπο μας! άλλωστε, εδω μένουμε..

Πολύ όμορφη ήταν και φέτος το Πάσχα η Σαντορίνη στην οποία ο κόσμος της, και αποκλειστικά σχεδόν οι ντόπιοι κάτοικοί της, με συνέπεια και σιγουριά γι αυτό που κάνουν αναβίωσαν τα έθιμα του νησιού.

Μερικά εκ των οποίων, τα πιο δημοφιλή, είναι ο "Λάζαρος", ο ανθοστολισμένος σταυρός που αναρτάται στις πλατείες των χωριών το απόγευμα του Σαββάτου του Λαζάρου, ο στολισμός των επιταφίων με λουλούδια, τα "μελιτίνια" που είναι το πλέον δημοφιλές πασχαλινό γλυκό που φτιάχνουν -εντυπωσιακά πολλές- γυναίκες στα χωριά για τις ανάγκες της οικογένειάς τους είτε για να τα πουλήσουν, τα γνωστά πιά (τόσα χρόνια μιλάμε γι'αυτά!) "φαναράκια" που φτιάχνουν και ανάβουν τα παιδιά του Πύργου το βράδυ της Μ. Παρασκευής δημιουργώντας μια απο τις πιο εντυπωσιακές και κυριολεκτικά συγκλονιστικές εικόνες που μπορεί κανείς να δεί στο νησί. Φέτος όπως μάθαμε άναψαν περισσότερα απο 5 χιλιάδες φαναράκια σε ταράτσες, μαντρούλες και αυλές ενω την καλύτερη εντύπωση μας έκανε η ιδέα που πραγματοποιήθηκε για πρώτη χρονιά φέτος, να τοποθετηθούν και να φωταγωγηθούν 3 μεγάλοι σταυροί στον λόφο δίπλα απο το Καστέλι. Γιατί, εδω που τα λέμε, καλά τα έθιμα, αλλά ακόμη καλύτερο, στηριζόμενοι στην παράδοση, να ανανεωνόμαστε κιόλας.. Οι τρείς σταυροί νομίζω οτι είναι μια απο τις πιο πολυφωτογραφημένες εικόνες της φετινής Λαμπρής.. Εμείς ευχόμαστε να δούμε και του χρόνου αυτήν την όμορφη εικόνα και καλούμε κιόλας και τους φίλους μας, αν έχουν τον χρόνο,  να έρθουν να κάνουμε Πασχαλιά παρέα..

Ο καιρός (ας μείνει κι αυτός στην μνήμη μας..) ήταν καλός, αν και δεν θα ξεχάσω οτι κατα την διάρκεια της περιφοράς του Επιταφίου είχαμε κουμπώσει μέχρι επάνω τα παλτά μας.. Όσο για τις εκκλησίες και το διαρκές ερώτημα "εάν γεμίζουν" (τίποτε το... ολοκαίνουργιο, κάθε χρόνο οι ίδιες απορίες διακινούνται!) ναι, οι εκκλησίες στην Σαντορίνη γεμίζουν με κόσμο που απολαμβάνει, χαίρεται και συμμετέχει στις λειτουργίες, οι οποίες πραγματοποιούνται σε όλες τις ενορίες ενω και οι ψαλτάδες στο νησί είναι πολύ καλοί δημιουργώντας μιαν ατμόσφαιρα μέσα στον ναό, που αξίζει να ζήσει κανείς (απο το να κάθετε απέξω και να σχολιάζει ε;!) Μάλιστα φέτος το χάρηκα πολύ που είδα οτι νέα παιδιά χωρίς δισταγμό και με την παρότρυνση του ιερέα του χωριού τους δοκίμασαν τις ψαλτικές τους ικανότητες, χωρίς να "φοβούνται το λάθος". Όπως μάλιστα άκουσα να τους λέει κι ο παπάς "δεν πειράζει, και να γίνει κι ενα λάθος δεν πειράζει, συνεχίζουμε..." Όμορφα πράγματα δηλαδή σε .. μεγέθη, ανθρώπινα..

Σχετικώς με τα έθιμα τηρείται ακόμη το ψήσιμο του αρνιού (ω, ναι, κάποιοι σούβλισαν και φέτος!) ενω και στα "τοπικά στρατά" το κλίμα απ οτι κατάλαβα, δεν ήταν και μες την καλή χαρά, γιατί άμα είσαι σε φάση "την βγάζουμε δεν την βγάζουμε φέτος, εδω του χρόνου θα είναι... φυτώριο" δεν τρελαίνεσαι κιόλας...

Το δε Μεγαλοχώρι είναι ενα όμορφο χωριό με απεριόριστα περιθώρια να δημιουργήσει ζωντανές και όμορφες παρέες (και ιστορικές ενίοτε!) όπου, αφού πρώτα θα πίνουμε το κρασάκι μας, κι ύστερα τρέχουμε να ξαπλώσουμε στα υπόσκαφα!

κάνε.. μαμά να δείς καλό
Αυτά τα ολίγα σχετικά με τις .. παραδόσεις(!) ενω, σε οτι αφορά τον "κύριο Ιούδα" και το έθιμό του, θα προτιμούσα να κρατήσω αποστάσεις (σ.σ. πρόκειται για ενα κρεμασμένο ομοίωμα ανθρώπου, κάτι σαν σκιάχτρο δηλαδή, το οποίο την Κυριακή του Πάσχα μερικοί κάτοικοι των χωριών βγαίνουν και το πυροβολούν αιμοβόρικα -!- μέχρι να το.. ξεπουπουλιάσουν) το οποίο, έτσι όπως το είδε ξαφνικά η κόρη μου μπροστά της, σκιάχτηκε, φοβήθηκε το κοριτσάκι, ταράχτηκε, υπέστην σοκ δηλαδή -!- (σου λέει τι τονε κρεμάσανε αυτόν εκεί πάνω..) κι έσκασα να την συνεφέρω και να την ημερέψω λέγοντας της άλλα αντί άλλων για να ξεχαστεί...

Το απόγευμα και το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής τα Φηρά ήταν πολύ όμορφα μιας και τα περισσότερα καταστήματα ήταν ανοιχτά, κάποιοι άνοιξαν για πρώτη φορά, η διάθεση όλων ήταν πολύ ευχάριστη ενω τα ανταμώματα και οι ευχές για καλό ξεκίνημα και καλό καλοκαίρι έδιναν κι έπαιρναν. Τα δρομάκια της πόλης εξέπεμπαν έναν άλλο αέρα (πως τα βλέπει κανείς όταν είναι κανείς φούλ ερωτευμένος; έτσι!) μαγαζάτορες και εργαζόμενοι φαίνονταν ξεκούραστοι και κεφάτοι ενω η λειτουργία στην Μητρόπολη και η περιφορά του επιταφίου ήταν ιδιαιτέρως αισθαντική στα στενά δρομάκια με φόντο την καλντέρα και το πέλαγο... Άλλωστε, όσο κι αν την παλεύουμε ώρες ώρες, αυτη είναι και θα συνεχίσει να είναι μια απο τις χαρακτηριστικότερες εικόνες του νησιού...

Μεγάλο Σάββατο, χωρίς μπαμ μπαμ..

Προετοιμασίες στο φούλ! Οι "Λάζαροι" των χωριών ξεστολίζονται, οι νοικοκυράδες (στολίζονται φυσικά!) μαζεύουνε τα αλισμαριά για να τυλίξουνε γύρω τους κοιλίτσες απο γουρουνάκια δημιουργώντας ενα ακόμη πατροπαράδοτο έδεσμα, ενω αρκετοί είναι κι όσοι.. εργάζονται πυρετωδώς γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε οτι η Σαντορίνη κάθε τέτοιες μέρες φιλοξενεί μπόλικο κόσμο που θέλει την περιποίηση και την άνεσή του!

Απο το απόγευμα πάντως και μετά, τα σπίτια και τα εστιατόρια ξεκινούν να μοσκοβολάνε υπέροχες μυρωδιές..

Όσο για το έθιμο των βεγγαλικών, όσοι επιθυμούν να το αποφύγουν, (δεν τους αρέσουνε τα μπαμ μπάμ βρε αδερφέ!) κι είναι πολλοί, παρακολουθούν την λειτουργία στην Μονή του Προφήτη Ηλία που βρίσκεται στην κορφή του ομώνυμου βουνού. Η λειτουργία ακόμη και την συγκεκριμένη βραδιά με τους εκατοντάδες πιστούς κατορθώνει να διατηρεί το κατανυκτικό της ύφος και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που την διακρίνουν. Απο πρόπερσυ οπότε και παρακολούθησα την συγκεκριμένη λειτουργία για τελευταία φορά, θυμόμουν οτι το "χριστός ανέστη" ψάλετε στην αυλή του μοναστηριού, αλλά δεν είχε τύχει να δω (όπως έγινε φέτος) οτι κάποιος αναλαμβάνει να ταρακουνήσει για τα καλά τον κεντρικό πολυέλαιο του ναού, σε ένδειξη της κοσμογονίας απο την ανάσταση του Χριστού...

Κυριακή του Πάσχα, κι οτι θέλει ο λαός..

Όπως επιθυμεί ο καθένας. Ότι θέλει ο λαός δηλαδή, ο καιρός όμως την "έκανε" σε μερικούς ξεναγούς που ενω κατέβηκαν στο λιμάνι για να παραλάβουν κόσμο, τελικώς αποφασίστηκε να μην γίνει η αποβίβαση των επιβατών του κρουαζιερόπλοιου μιας και κρίθηκε επικίνδυνο λόγο του καιρού.. Αμερικάνοι βλέπετε κι οι επιβάτες και οι εταιρίες, κι αυτοί, πάνω απ όλα υπολογίζουνε την ασφάλεια, "matter of safety" σου λένε και πάει και τελείωσε... δεν "παζαρεύεις"... Η Κυριακή του Πάσχα ήτανε μια ωραία μέρα, πόσο μάλλον που φέτος γλιτώσαμε την "λάντζα" και γυρίσαμε απο σπίτι σε σπίτι σε φίλους που μας κεράσανε και νόστιμο φαγάκι και κρασάκι (Σαντορίνη είμαστε..)

και σήμερα στο "τζάμπα" την βγάλαμε...

Την Δευτέρα 23 Απριλίου ανήμερα της Γιορτής του Αι Γιώργη, πήρα την κόρη μου και τον μπαμπά μου και τους ξενάγησα στους εορτάζοντες Αι Γιώργηδες (είναι αυτό που λένε έλα παππού μου να σου δείξω τα αμπελοχώραφά σου!) έτσι λοιπόν πήγαμε μια βόλτα και προσκυνήσαμε στο ξωκλλησάκι του Αι-Γιώργη στο Μεγαλοχώρι, που βρίσκεται στην πίσω πλευρά του χωριού κι ύστερα... ανεβήκαμε Οία! Εκεί που χτυπά η καρδιά της Σαντορίνης κάθε χρόνο τέτοια μέρα, ανήμερα του Αι Γιώργη, του πολιούχου της περιοχής.

Η εκκλησία που γιορτάζει βρίσκεται στην είσοδο του χωριού, επάνω στον κεντρικό δρόμο, και κάθε χρόνο ανήμερα της γιορτής της δέχεται χιλιάδες επισκέπτες, ενω ακριβώς απέναντι, στο πανηγυρόσπιτό της, στήνεται ενα ωραιότατο πανηγύρι, με φαγάκι που 'χει μαγειρευτεί επι τόπου, σε μεγάλα καζάνια στην πίσω αυλή του πανηγυρόσπιτου.. Η εκκλησία του Αι Γιώργη στην Οία είναι μια απο αυτές που αξίζει σε κάθε περίπτωση να επισκεφθείτε για την όμορφη αγιογράφησή της, για το όμορφο τέμπλο της καθώς και για την πανέμορφη θέα της...

Συνεχίζοντας την βόλτα μου στον γιορτινό, όμορφο κι ακόμη λαμπρότερο, λόγο της ημέρας, οικισμό, συνάντησα μια ακόμη ανοιχτή εκκλησία, που δεν είχε τύχει να "πάρει το μάτι μου" σε προηγούμενες βόλτες στην περιοχή. Επρόκειτο για την εκκλησία το Αγίου Λαζάρου, μιά απο τις παραπάνω απο 40 εκκλησίες που 'χει η περιοχή της Οίας. Στην δε εκκλησία, η οποία βρίσκεται δίπλα στο ξενοδοχείο "κατοικίες" (για να συνεννοούμαστε..) στην "αρχή" του πεζόδρομου, η γιαγιά που την πρόσεχε μου είπε "ανοίξαμε σήμερα που γιορτάζει ο Αι Γιώργης, γιατί πέρσυ, που δεν ανοίξαμε, κάποιος μας πρόσβαλε και μας είπε "μέρα που είναι έπρεπε να έχετε τις εκκλησίες σας ανοιχτές", έτσι κι εμείς συγκλονιστήκαμε απο αυτήν την κουβέντα, και νομίζω οτι όλα τα ξωκλήσια πρέπει να είναι ανοιχτά σήμερα.." "Το ίδιο νομίζω κι εγω", απάντησα στην γιαγιά, οπότε είμαστε δύο που συμφωνούμε ως προς το οτι όταν γιορτάζει η εκκλησία ενός χωριού, καλό θα είναι, να ναι ανοιχτά και τα γύρω της ξωκλήσια... (κάποιος μου πε οτι Μεγάλο Σάββατο μεσημέρι μεγάλη εκκλησία του νησιού ήταν κλειστή, κάτι που δεν είναι κι οτι καλύτερο..)

Φεύγοντας απο τον Άγιο Λάζαρο κι αφού φωτογραφήθηκα με τον παππού (η διαστροφή του επαγγέλματος!) σκέφτηκα οτι δεν πάει πολύς καιρός (μόνο καμμιά εικοσαριά χρόνια..!) που ανερχόμενο (καθιερωμένο σήμερα) τουριστικό γραφείο του νησιού, διαφήμιζε την Σαντορίνη λέγοντας πως πρόκειται για "το νησί που έχει περισσότερο κρασί απο νερό, περισσότερες εκκλησίες απο σπίτια και το πιο όμορφο ηλιοβασίλεμα του κόσμου..."

πάμε και με έναν μύθο να.. τελειώνουμε..! 

Κάποιοι φίλοι ρωτούν. "είναι αλήθεια οτι στην Οία κατοικούν πλούσιοι άνθρωποι; κι αυτά που διαβάζουμε στις εφημερίδες" (ναι βέβαια, είναι όλοι πολυεκατομμυριούχοι, πλήν όμως "αγκαζέ"..)

Αυτό είναι άλλος ένας μύθος, το οτι στην Σαντορίνη -και καλά- κατοικούν πλούσιοι άνθρωποι. Λυπάμαι εάν σας απογοητεύω, αλλά όχι, το νησί δεν είναι γεμάτο απο "ματσό" τύπους (συνέλθετε και ... μην έλθετε τζάμπα και βερεσέ και τους γυρέψετε εδω..) που περνούν την ημέρα τους στοχαζόμενοι την πορεία των μετοχών τους αλλά ουχί και τα χάλια της ελληνικής οικονομίας.. Το νησί γενικώς δεν κατοικείται απο πλουσίους μποέμ (κι όλους μαζί να τους μαζέψεις δεν βγάζουνε ούτε ... μισό δημοτικό σύμβουλο..) τώρα, εάν σε 5-10 περιπτώσεις κάποιοι αγόρασαν "σπιταρόνες και ξενοδοχειάρες" στην ακριβή περιοχή του νησιού για να δικαιολογήσουν ή και να νομιμοποιήσουν τα λεφτά τους, αυτό δεν αντιπροσωπεύει σαφώς ολόκληρο τον πληθυσμό..

λεζάντες

ο Αι Γιώργης στην Οία

το πλοίο "ταξιάρχης" της οικογένειας Νομικού

ο ευεργέτης του ναού Λουκάς Νομικός

ο εορτάζων Αι Γιώργης

ο επιτάφιος της Οίας

ο παππούς και η δημοσιογράφος!


το κείμενο γράφτηκε και αναρτήθηκε την 1η Μαίου του 2011