Σε ένα χρόνο θα ανοίξει το Ακρωτήρι - Το έργο επισκευής του πρωτοποριακού στεγάστρου της Σαντορίνης θα αναλάβει το ΥΠΠΟ ώστε να επιταχυνθούν οι εργασίες
- Της Γιωτας Συκκα, απο την εφημερίδα "Καθημερινή της Κυριακής" με ημερομηνία 17.6.2007
- Αποφασισμένος να άρει το αδιέξοδο στην υπόθεση του αρχαιολογικού χώρου του Ακρωτηρίου Σαντορίνης φέρεται ο υπουργός Πολιτισμού. Ο χώρος μένει κλειστός για δεύτερο καλοκαίρι, μετά το τραγικό ατύχημα από την κατάρρευση τμήματος του πρωτοποριακού στεγάστρου, και ο κ. Βουλγαράκης με το επιτελείο του υπουργείου διερευνούν τη δυνατότητα μεταφοράς του έργου από τη δικαιοδοσία της Αρχαιολογικής Εταιρείας, που είναι ώς τώρα υπεύθυνη για την υλοποίησή του, στο υπουργείο Πολιτισμού. Για την τεχνική ολοκλήρωση του έργου απαιτείται ένα έτος, σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρεία, άρα όλες οι νομικές και διοικητικές διαδικασίες πρέπει να επιταχυνθούν, ώστε τουλάχιστον το επόμενο καλοκαίρι, του 2008, ο μοναδικός χώρος του Ακρωτηρίου να αποδοθεί σε χρήση. Να μη χαθεί και άλλο καλοκαίρι.
- «Το θέμα είναι δύσκολο, περίπλοκο και οι ευθύνες μοιρασμένες. Ομως το υπουργείο θέλει να τελειώνει με το συγκεκριμένο έργο, που είναι από το σοβαρότερα και το δυσκολότερα που έχει αναλάβει», υποστηρίζουν υψηλόβαθμα στελέχη. Οι απανωτές συσκέψεις στο γραφείο του υπουργού Πολιτισμού και τα εμπόδια που ξεπηδούν οδηγούν στο συμπέρασμα πως «είναι δύσκολο να δοθεί ένα τέλος σύντομα».
- Μπροστά στον ορατό κίνδυνο να χαθεί κι άλλος χρόνος, αλλά και υπό την πίεση της επιστημονικής κοινότητας, των δεσμεύσεων των ευρωπαϊκών προγραμμάτων και τη δυσαρέσκεια της τοπικής κοινωνίας, το υπουργείο Πολιτισμού εξετάζει την περίπτωση να πάρει μεν υπό την ευθύνη του το έργο αλλά με την ίδια εργολήπτρια εταιρεία.
- Τις προθέσεις του ο κ. Βουλγαράκης τις κοινοποίησε και στους εμπλεκόμενους φορείς κατά την τελευταία συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στο γραφείο του στις 25 Μαΐου με τον γεν. γραμματέα Χρήστο Ζαχόπουλο, τη γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων Βιβή Βασιλοπούλου και τον διευθυντή Αναστηλώσεων Δημοσθένη Ζιρώ. Παρόντες και οι εμπλεκόμενοι φορείς: ο πρόεδρος της Αρχαιολογικής Εταιρείας, ακαδημαϊκός Επαμεινώντας Σπηλιωτόπουλος, ο αρχιτέκτων Νίκος Φιντικάκης εμπνευστής του πρωτοποριακού στη σύλληψη στεγάστρου, ο διεθυντής της ανασκαφής Χρίστος Ντούμας και εκ μέρους της εργολήπτριας εταιρείας (J&P), ο κ. Τεύκρος Χαρμαντάς. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ο υπουργός ζήτησε από τον κ. Σπηλιωτόπουλο τις συμβάσεις της Αρχαιολογικής Εταιρείας με την εργολήπτρια εταιρεία αλλά και εκείνη του τεχνικού συμβούλου (Φιντικάκης, Πανδής), προκειμένου να εξεταστεί το νομοτεχνικό πλαίσιο για τη μεταβίβαση του έργου.
- Συνεχείς οι αναβολές ολοκλήρωσης του έργου
- Το έργο είναι εκτός χρονοδιαγράμματος. Η αρχική διαβεβαίωση ήταν να παραδοθεί το 2007. Τώρα οι χρόνοι μετατίθενται και πάλι. «Τέλος του μήνα» ήταν η υπόσχεση που ακούστηκε στο τραπέζι του υπουργού για την παράδοση της μελέτης αποκατάστασης. Για τη μεταφορά του έργου στο ΥΠΠΟ, εκφράζονται και επιφυλάξεις: «Κάτι τέτοιο θα περιπλέξει την κατάσταση, θα προκαλέσει μεγαλύτερες καθυστερήσεις, ίσως και αδιέξοδα» ισχυρίζεται ο Ν. Φιντικάκης. Η Αρχαιολογική Εταιρεία δεν μπορεί να κάνει τίποτα περισσότερο από το να περιμένει τη μελέτη που της υποσχέθηκε η εργολήπτρια εταιρεία. Το υπουργείο Πολιτισμού, όμως, μπορεί να πιέσει.
- Υπόδειγμα
Το έργο–υπόδειγμα, στο οποίο επένδυσε πολλά, με τη φιλοδοξία μάλιστα να το εφαρμόσει και σε άλλους αρχαιολογικούς χώρους, χρηματοδοτήθηκε με 30,2 εκατ. ευρώ από εθνικούς πόρους και 10,9 εκατ. από ευρωπαϊκά κονδύλια. Πρέπει λοιπόν να προχωρήσει. Γι’ αυτό εξετάζονται διάφορα σενάρια. Οπως να χρησιμοποιηθεί η ίδια κατασκευάστρια εταιρεία που έχει αναλάβει πάμπολλα δημόσια έργα αλλά και οι ίδιοι τεχνικοί σύμβουλοι. - Ο κ. Χρίστος Ντούμας, ανασκαφέας του χώρου εδώ και 32 χρόνια, δίνει μιαν άλλη διάσταση: «Για μας το έργο έχει κοστίσει πάρα πολύ, διότι μας έχει μπλοκάρει πολλά ερευνητικά προγράμματα, για τα οποία έχουμε δεσμεύσεις κι απέναντι στην Ευρώπη. Μην έχοντας τη δυνατότητα πρόσβασης στον αρχαιολογικό χώρο δεν μπορούμε να τα προχωρήσουμε. Η αδυναμία πρόσβασης συνίσταται στο ότι η κοινοπραξία μάς ζητάει να υπογράψουμε υπεύθυνη δήλωση ότι μπαίνουμε με δική μας ευθύνη στην ανασκαφή. Εγώ παίρνω την ευθύνη για τον εαυτό μου, όμως μπορώ να βάλω μέσα τους συνεργάτες μου;».
- Ολα αυτά στο Ακρωτήρι. Εναν χώρο παγκόσμιας ακτινοβολίας και σημαντικότατου αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, που ελκύει κόσμο απ’ όλα τα μέρη της Γης, ο οποίος εμφανίζεται απρόσιτος, ενώ ένας τομέας της τουριστικής δραστηριότητας του νησιού –που συμβάλλει στην οικονομία όχι μόνο της Σαντορίνης αλλά και της χώρας– τελεί υπό αναστολή. Ετσι προκύπτουν νέα προβλήματα: «Αυτή η κατάσταση δίνει τη δυνατότητα σε ασυνείδητους απατεώνες –είτε σε ταξί είτε σε λεωφορεία του ΚΤΕΛ– να κερδοσκοπούν. Κουβαλάνε κόσμο στην ανασκαφή κι όταν φτάνουν μπροστά στην κλειστή πόρτα ζητάνε συγγνώμη, διότι τάχα δεν γνώριζαν πως είναι κλειστά. Δημιουργούν δυσμενείς εντυπώσεις για τη χώρα μας στον κόσμο που έρχεται να χαρεί και αισθάνεται ότι τους καταληστεύουν».
- Παρά τις αντιρρήσεις του για τους αργούς ρυθμούς και την πιθανότητα μεταφοράς του έργου στο ΥΠΠΟ, ο κ. Φιντικάκης δηλώνει αισιόδοξος: «Είναι ο μόνος υπουργός που είδα στα πέντε χρόνια του έργου να ασχολείται προσωπικά με την υπόθεση. Από την άλλη, η εταιρεία κατασκευής είναι από τις μεγαλύτερες στο κόσμο. Ενας κολοσσός που έχει μεγάλη δραστηριότητα σε όλη την Ελλάδα και τη Μέση Ανατολή». Ο ιδιος είναι σαφής και ως προς τις κατευθύνσεις που δόθηκαν: Η δυνατότητα της εξέλιξης της ανασκαφής, η αναστρεψιμότητα της κατασκευής (ο αρχαιολόγος του μέλλοντος να μπορεί να αλλάξει πράγματα), η διαχρονικότητα της προστασίας (γι’ αυτό και το ΚΑΣ επέβαλε το όριο των 300 ετών), η βιοκλιματική λειτουργία.
- Σοβαρές συνέπειες
- Ο ανασκαφέας του χώρου, Χρ. Ντούμας, είναι διστακτικός: «Για μένα θα ήταν πολύ ευχάριστο να μου πουν: Φύγε από τη μέση, το αναλαμβάνουμε εμείς. Είμαι 74 χρόνων και μου πάει πολύ να έχω αυτόν τον μπελά στην πλάτη μου. Θα ήθελα να έχω τον ελεύθερο χρόνο να ολοκληρώσω την έρευνά μου, να κλείσω εκκρεμότητες προτού φύγω οριστικά. Ομως οι συνέπειες ποιες θα είναι; Αυτό θα δημιουργούσε τεράστια προβλήματα όσον αναφορά τη σύμβαση, διότι αυτομάτως θα πάψει να υπάρχει σύμβαση μεταξύ Αρχαιολογικής Εταιρείας και εργολάβου που διευκολύνεται με αυτόν τον τρόπο. Η συνέπεια θα είναι να μη γνωρίζουμε πλέον ούτε τον χρόνο ολοκλήρωσης ούτε το κόστος».
- Τέλη Ιουνίου θα δοθεί η μελέτη αποκατάστασης
- «Στο τέλος του μήνα θα δοθεί η μελέτη αποκατάστασης», λέει εκ μέρους της εταιρείας J&P, ο κ. Τεύκρος Χαρμαντάς. «Το έργο χρειάζεται ένα έτος για ολοκλήρωση της κατασκευής. Θα εξαρτηθεί από τις εγκρίσεις, να εγκριθεί δηλαδή από την Πολεοδομία κ.λπ., και εν συνεχεία χρειάζεται περίπου ένα χρόνο να εκτελεστεί. Λέμε περίπου, διότι αν δεν έχουμε τη μελέτη δεν μπορούμε να πούμε ακριβώς».
- Το πόρισμα
- Βέβαια από την εποχή που δόθηκε το πόρισμα του ΥΠΠΟ στη δημοσιότητα και το υπουργείο φιλοδοξούσε να ανοίξει το Ακρωτήρι σε ένα χρόνο, πέρασε καιρός. Ο κ. Χαρμαντάς έχει αντιρρήσεις ως προς αυτό: «Δεν θέλω να κριτικάρω το πόρισμα, αλλά δεν ήταν ακριβώς σωστό. Υπάρχει όμως και το πόρισμα πραματογνωμόνων, των δικαστικών το οποίο γνωρίζουμε ότι έχει κατατεθεί στον εισαγγελέα αλλά δεν το έχουμε ακόμη. Επρεπε λοιπόν να το δούμε για να προχωρήσουμε. Αλλά επειδή καθυστερούσε κι αυτό πολύ και ενδιαφέρθηκε ο υπουργός να προχωρήσουμε την υπόθεση, αποφασίσαμε να μη το περιμένουμε και να συνεχίσουμε. Το έργο θα γίνει. Εχουμε αναλάβει να το τελειώσουμε και θα το τελειώσουμε για λόγους γοήτρου».
- Ποια εικόνα παρουσιάζει σήμερα το Ακρωτήρι; Εχουν προετοιμάσει το έδαφος ώστε μόλις υποβληθεί η μελέτη αποκατάστασης που θα απαιτήσει αποξηλώσεις πραγμάτων, να δημιουργηθεί ξανά το πατάρι προστασίας για να μην έχουμε φθορά των αρχαίων κατά την ώρα των εργασιών. Εργασίες περί το στέγαστρο γίνονται. Εγιναν το φυλάκιο, ο βιολογικός καθαρισμός, κ.ά. Είναι ένα έργο πάνω σε μια περιοχή μεγάλης σεισμικότητας. Προλαβαίνει να ολοκληρωθεί το καλοκαίρι του 2008; «Είναι εφικτό διότι δεν αλλάζουν οι βασικές υποδομές. Ακόμη και κάποια εφέδρανα που θα αλλάξουν γιατί κρίθηκαν καλύτερα κάποια άλλα, δεν απαιτούν χρονοβόρες διαδικασίες. Μας ενδιαφέρει σε ένα τυχόν μεγάλο σεισμό να μην υποστούν τα αρχαία φθορές από την οποιαδήποτε κίνηση του στεγάστρου που θα σταθεί ως ασπίδα προστασίας» λέει ο κ. Ν. Φιντικάκης.
- «Ξενάγηση»
- Για να «ανταμείψει» τον κόσμο που κουράζεται να φτάσει ώς το Ακρωτήρι το ΥΠΠΟ σκέφτεται κάτι ακόμη: Να παρουσιάζει σε κτίριο που έχει φτιαχτεί μέσα στον αρχαιολογικό χώρο, την ιστορία της ανασκαφής. Ξεναγήσεις με οπτικό υλικό ανά μια ώρα που θα μπορούσαν να γίνουν ίσως, στο μουσείο αν υπάρχει επιφύλαξη για το Ακρωτήρι. Ολα αυτά θα τα εξετάσουν οι εμπλεκόμενοι φορείς με τον υπουργό, σε νέα συνάντηση που θα οριστεί μόλις καταθέσει ο πρόεδρος της Αρχαιολογικής Εταιρείας τις συμβάσεις που ζήτησε ο κ. Βουλγαράκης. Η υπόθεση Ακρωτήρι Σαντορίνης παίρνει πια μια άλλη τροπή, για την οποία άλλοι έχουν επιφυλάξεις κι άλλοι ισχυρίζονται πως είναι ο μόνος τρόπος για να λυθεί ο Γόρδιος δεσμός.
- Στέγαστρο 14 στρεμμ.
- Το φιλόδοξο και πρωτοποριακό στη σύλληψή του βιοκλιματικό στέγαστρο που άρχισε να κατασκευάζεται το 2000, καλύπτει τα 14 στρέμματα του ανεσκαμμένου αρχαιολογικού χώρου. Η κατασκευή του εντάχθηκε στο Γ΄ ΚΠΣ και στοίχισε 45 εκατ. ευρώ. Σκοπός του ήταν η προστασία και ανάδειξη του μοναδικού αυτού προϊστορικού οικισμού ο οποίος καταστράφηκε τον 17ο αι. π.Χ. μετά την ηφαιστειακή έκρηξη που συγκλόνισε την αρχαία Θήρα. Το θλιβερό γεγονός της 23ης Σεπτεμβρίου του 2005 αφορούσε μόλις το 5% της συνολικής έκτασης του στεγάστρου.
- Το κείμενο προέρχεται απο την http://www.kathimerini.gr/ και είναι καταχωρημένο :
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_100013_17/06/2007_230959