ξεκίνησε και φέτος ο τρύγος…

(7.8.2014) 

Σε ότι αφορά τις τιμές των σταφυλιών, κινούνται στα ίδια και καλύτερα επίπεδα με τα περσινά, αναστρέφοντας το όποιο αρνητικό κλίμα σε οικονομικό επίπεδο υπήρχε, με το κιλό το λευκό σταφύλι να πληρώνεται στις περισσότερες περιπτώσεις από τα οινοποιεία προς τους παραγωγούς, πάνω από το ένα ευρώ.

Η Ένωση Συνεταιρισμών Θηραϊκών Προϊόντων ξεκίνησε την παραλαβή των λευκών σταφυλιών από την Τρίτη 5 Αυγούστου 2014 από τις νότιες περιοχές της Σαντορίνης, ενώ από την Πέμπτη 7.8 παραλαμβάνει σταφύλια και από την Μεσαριά και τον Βουρβούλο.  

Σύμφωνα με ανακοίνωσή του το «Κτήμα Σιγάλα»,

«Το Κτήμα Σιγάλα ανακοινώνει ότι η τιμή που θα πληρώσει το καθαρό Ασύρτικο στους ήδη υπάρχοντες και νέους συνεργάτες είναι 1.70€ το κιλό και τα μεταφορικά δικά του, Το Αηδάνι θα το πληρώσει με 1.90€ και το Μαυροτράγανο 3,50€. Σε περίπτωση που το ασύρτικο είναι πάνω από πέντε τόνους, μέρος του ποσού θα πληρωθεί μετρητά κατόπιν συνεννοήσεως με τον αμπελουργό. Οι αμπελουργοί που ενδιαφέρονται μπορούν να επικοινωνήσουν με το οινοποιείο στα τηλέφωνα 2286071644, 2286072328.»

Ο τρύγος είναι η τελευταία φάση της δραστηριότητας της αμπελοκομίας και αφορά την συγκομιδή των σταφυλιών, των καρπών των αμπελιών.

Ο ακριβής ημερολογιακός καθορισμός του χρόνου του «τρυγητού» έχει μεγάλη σημασία για την ποιότητα των σταφυλιών και το είδος του κρασιού που θα παραχθεί.

Στην Σαντορίνη ο τρύγος των διαφόρων ποικιλιών των αμπελιών ξεκινά στις αρχές Αυγούστου, αρχής γενομένης από τις παραθαλάσσιες περιοχές του νησιού με τα λευκά σταφύλια, και συνεχίζεται στις περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο και με τα κόκκινα σταφύλια, ενώ καθορίζεται ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες που έχουν επικρατήσει κατά την διάρκεια του χειμώνα καθώς και τον βαθμό ωρίμανσης των σταφυλιών.

Ο βαθμός ωριμότητας των σταφυλιών κρίνεται πλέον καθ’ ολοκληρία με (σε αντίθεση με το παρελθόν που γινόταν εμπειρικά) με τεχνικές και χημικές μεθόδους και μετρήσεις όπως η πυκνομέτρηση (γραδάρισμα) εφ όσων πρόκειται για καρπούς που θα χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή διαφόρων τύπων κρασιών.

Τα κομμένα σταφύλια συγκεντρώνονται σε ειδικά κοφίνια (τρυγοκόφινα) ή σε μεγάλα πλαστικά τελάρα, με σκοπό τον καλό αερισμό τους μέχρι να οδηγηθούν στην διαδικασία της διαλογής και οινοποίησης.

Στην Σαντορίνη ο τρύγος και η οινοποίηση με την συμβολή πλέον, την χρήση και αξιοποίηση σύγχρονων μεθόδων, παραμένει μια από τις σημαντικότερες αγροτικές εργασίες ενώ συνεχίζει να συνοδεύεται και από διάφορα έθιμα.

Στο παρελθόν, οι αγρότες κατά την διάρκεια της διαδικασίας του τρύγου συνήθιζαν να λένε τα τραγούδια της «βεντέμας» η οποία είναι η λέξη που χρησιμοποιείται σε τοπικό επίπεδο και σημαίνει την περίοδο της συγκομιδής των σταφυλιών. Πολλά από τα τραγούδια της «βεντέμας» είναι ακόμη δημοφιλή και συνεχίζουν να ακούγονται κατά την διάρκεια του τρύγου, ενώ κάθε χρόνο παρουσιάζονται και τραγουδιούνται στην ετήσια γιορτή που διοργανώνει η Ένωση Συνεταιρισμών Θηραϊκών Προϊόντων στο ξεκίνημα κάθε Αυγούστου για να σηματοδοτήσει την έναρξη του τρύγου.

Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της αμπελοκαλλιέργειας και οινοποίησης στην Σαντορίνη

Η παράδοση 3.500 χρόνων στην καλλιέργεια του αμπελιού και στην τέχνη της παραγωγής των κρασιών συνεχίζεται και σήμερα από περισσότερους απο 1000 αμπελουργούς που με μεράκι και κόπο καλλιεργούν περισσότερα απο 12.000 στρέμματα, το 85% δηλαδή της καλλιεργήσιμης γης του νησιού.

Η παγκόσμια μοναδικότητα του κρασιού της Σαντορίνης οφείλεται στο ιδιόμορφο οικοσύστημα που δημιουργήθηκε από τις αλλεπάλληλες εκρήξεις του ηφαιστείου και τη λάβα που διαμόρφωσε ένα πορώδες έδαφος από απορροφητικές ελαφρόπετρες και χώμα. Ένα από τα "μυστικά" άλλωστε των καλλιεργειών της άνυδρης Σαντορίνης και της μοναδικότητας των χαρακτηριστικών των προϊόντων της, είναι η δυνατότητα της γης της να διατηρεί την υγρασία της, ακόμη και τους πιο ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες. Αυτό δε που αξίζει να σαφώς να διευκρινιστεί είναι ότι οι καλλιέργειες στη γη της Σαντορίνης, δεν ποτίζονται, εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις κι αυτό σε οτι αφορά μερικά κηπευτικά. Κατά συνέπεια, τα φυτά του νησιού αντλούν την απαραίτητη γι αυτά υγρασία από τη γη, η οποία λόγο της σύστασης του εδάφους της, έχει την ιδιότητα να συγκρατεί την υγρασία.

Οι δε "πεζούλες" που υπάρχουν σε πολλές περιοχές στο νησί, τα μεγάλα δηλαδή "σκαλοπάτια" με σκοπό την δημιουργία καλλιεργήσιμων εκτάσεων, αυξάνουν τις εκτάσεις των αμπελώνων ενώ καταφέρνουν να περιορίζουν τις απώλειες σε νερό ακόμη κι όταν οι κλίσεις τους είναι μεγάλες. Σε αυτό άλλωστε συμβάλει και το υπέδαφος της Σαντορίνης που απορροφά το νερό σαν "σφουγγάρι" και το διατηρεί ώστε να προσφέρει την απαραίτητη υγρασία στα φυτά της. Παράλληλα, στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του νησιού καθώς και στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των καλλιεργειών του, αξίζει να αναφερθούν και να "μετρηθούν" οι βραδινές αλλά και πρωινές ομίχλες και υγρασίες, που επίσης παρέχουν στα φυτά την δροσιά που χρειάζονται.

Επάνω και μέσα σε αυτήν την ιδιαίτερη νησιώτικη γη, κάτω απο τον καυτό ήλιο του καλοκαιριού και κόντρα στους ισχυρούς ανέμους του χειμώνα, τα χώματα της Σαντορίνης παράγουν μερικές απο τις καλύτερες ποικιλίες κρασιών του κόσμου καθώς και μερικά απο τα πλέον νόστιμα κηπευτικά.

Στα χώματα της Σαντορίνης ευδοκιμούν τα αμπέλια που παράγουν τις ανά τον κόσμο διάσημες ποικιλίες Βισάντο, Ασύρτικο, Αϊδάνι, Αθήρι, καθώς και την κόκκινη Μαντηλαριά.

Απο τα πιο γνωστά κρασιά της Σαντορίνης θεωρούνται: το λευκό, ξηρό και αρωματικό Νυχτέρι, το Ασύρτικο και το περίφημο Βισάντο. Και τα τρία ανήκουν στην κατηγορία «Ονομασίας Προελεύσεως Ανωτέρας Ποιότητας» και υπάγονται στους οίνους της ευρωπαϊκής ένωσης ως «οίνοι ποιότητας παραγόμενοι σε καθορισμένη περιοχή».

Το Νυχτέρι ονομάστηκε έτσι γιατί οι αμπελοκαλλιεργητές τρυγούν τα σταφύλια το πρωί και τα επεξεργάζονται αυθημερόν ακόμη και την νύχτα με τις χαμηλότερες θερμοκρασίες σε σχέση με την ημέρα να ευνοούν την διαδικασία και τις υπόσκαφες κάναβες με την αυξημένη υγρασία να δημιουργούν το κατάλληλο περιβάλλον για την ζύμωση του μούστου.

Το Βισάντο το οποίο είναι οίνος Π.Ο.Π. (έχει δηλαδή Πιστοποιημένη Ονομασία Προέλευσης,  "κατοχυρωμένη" στην Σαντορίνη) είναι γλυκό κρασί χρώματος πορτοκαλί, είναι "πυκνότερο" στην γεύση και υφή σε σχέση με τα υπόλοιπα, και παρασκευάζετε απο λευκά σταφύλια, που έχουν λιαστεί για τουλάχιστο 15 μέρες κάτω απο τον δυνατό ήλιο του Αυγούστου ή, σε κάποιες περιπτώσεις, και του Σεπτέβρη. Το περίφημο αυτό κρασί εκδηλώνει τη μοναδικότητα της Σαντορίνης και συμπλήρωνε τις γευστικές πανδαισίες των αρχόντων του Μεσαίωνα ενώ αποτελούσε για πολλούς αιώνες τη «θεία μετάληψη» σε όλα τα δισκοπότηρα των Ορθόδοξων εκκλησιών της Ρωσίας.